У 75-гадовую гадавіну вызвалення Гродна ад нямецкай акупацыі ў кінатэатры «Чырвоная зорка» паказалі фільм з рэдкімі кадрамі кінахронікі ліпеня 1944 года. Яны ўпершыню былі паказаны на вялікім экране.
22-хвілінны фільм пад назвай «75 гадоў вызвалення Беларусі. Вызваленне горада Гродна» падрыхтаваў тэлеканал «Гродна Плюс» сумесна з гісторыкамі Дзмітрыем Люцікам і Дзмітрыем Кіенкам.
«Хочам паказаць поўную карціну вызвалення Гродна»
На прэм’еру запрасілі ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны, якія вызвалялі Гродна ў ліпені 1944 года.
«Дзесьці два гады таму, будучы ў камандзіроўцы ў Расіі, я даведаўся пра кінахроніку 1944 году — здымкі вызвалення Гродна, — распавядае дырэктар „Гродна Плюс“ Сяргей Мазайла. — Загарэўся ідэяй хоць бы паглядзець гэтую кінахроніку. Праз два гады яна ў нас з’явілася і дзякуючы нашым гісторыкам мы зрабілі фільм. Іх гісторыя і наша відэа. У фільме мы адкрываем новыя факты і тэмы для абмеркавання. Мы ведаем, што ёсць яшчэ адна кінахроніка, калі Гродна вызваляла кавалерыя. Яна ёсць у Расіі і мы вядзем перамовы, каб яе набыць. У будучыні хочам паказаць поўную карціну вызвалення Гродна».
«Аналіз кінахронікі толькі пачынаецца»
У аснову фільма легла кніга гродзенскага гісторыка Дзмітрыя Люціка «Горящий июль 44-го». Яна выйшла каля 10 гадоў таму пры дапамозе калегі, кіраўніка групы ваеннай гісторыі «Рубон» Дзмітрыя Кіенкі.
«Упершыню ў гісторыі нашага горада атрымалася займець такую кінахроніку, — кажа Дзмітрый Люцік. — Ёсць цікавыя кадры Гродна і Гродзеншчыны. У нас у горадзе да гэтага моманту было літаральна некалькі хвілін кінахронікі: трохі нямецкай і савецкай. Так што новыя кадры для нас гэта знакавая падзея.
Гэтую справу трэба працягваць. Мы ведаем, што ў архівах яшчэ ёсць фільмы, як мінімум яшчэ адзін з фарсіраваннем Нёмана гвардзейскім корпусам генерала Аслікоўскага. Новыя кадры будуць цікавыя не толькі гісторыкам і краязнаўцам, але і гродзенцам, якія далёкія ад гісторыі. Аналіз кінахронікі толькі пачынаецца і ўжо зараз мы разумеем, што многае ў цэнтральнай частцы горада было страчана".
«Фільм раскажа іншым пра вызваленне нашага горада»
16 ліпеня Гродна святкуе 75-ю гадавіну вызвалення ад нямецкай акупацыі. Прынята лічыць, што менавіта ў гэты дзень у ходзе наступальнай аперацыі «Баграціён» часткі Чырвонай арміі вызвалілі Гродна. Праўда, левабярэжную частку горада немцы пакінулі толькі праз 8 дзён. Ветэраны былі ў захапленні ад фільма і далі свой каментар.
«Гэтая карціна распавяла праўдзівую гісторыю. Асабліва знаёма бамбаванне над Нёманам, — расказвае ветэран Зінаіда Судакова. — Гэта было жудасна, не апісаць словамі. Якраз у тыя дні наша падраздзяленне будавала пантонныя масты на рацэ. Не паспявалі зрабіць, як немцы ўсё разбуралі. Кожныя 5−10 хвілін самалёты лёталі і бамбілі. Немагчыма было пераправіцца. Гэта ўсё памятаю, і добра, што ёсць такі фільм, які раскажа іншым пра вызваленне нашага горада».
