Ужо летам каля Лідскага замка ўсталююць трохтонны бронзавы помнік заснавальніку горада — вялікаму князю Гедыміна. Адкрыццё помніка плануецца ў верасні і будзе прысвечана 75-годдзю Гродзенскай вобласці, піша «Гродзенская праўда».

— Гэта будзе статуя на высокім пастаменце, князь горада ў вобразе вершніка на кані, і ўсталююць яе на скрыжаванні вуліц Грунвальдскай і Замкавай, каля паўночнай сцяны Лідскага замка, — распавядае намеснік старшыні Лідскага райвыканкама Віктар Пранюк. — Праект рэалізуецца выключна за кошт пазабюджэтных, бязвыплатных (спонсарскіх) ахвяраванняў грамадзян і арганізацый, у тым ліку заробленых лідчанамі на суботніках.

Нагадаем, ідэя ўсталявання помніка заснавальніку Ліды ўзнікла некалькі гадоў таму. 2 кастрычніка 2017 года рашэннем Лідскага раённага выканаўчага камітэта быў аб’яўлены конкурс на стварэнне помніка «Заснавальнік замка — князь Гедымін».

Эскізныя праекты помніка прайшлі велізарны конкурс. 8 лютага 2018 года прафесійнае журы з удзелам вядучых скульптараў, архітэктараў і гісторыкаў, а таксама прадстаўнікоў Міністэрства культуры і ўладаў Ліды абрала пераможцу: сумесны праект сталічных скульптараў Сяргея Аганава і Вольгі Нячай у супрацоўніцтве з архітэктарам Сяргеем Багласавым. У ліпені эскіз помніка прайшоў ўзгадненне.

«Помнік ўзмоцніць патрыятызм новых пакаленняў»

— На апошнім пасяджэнні мастацкага савета аўтары помніка прадставілі рабочую мадэль помніка ў маштабе 1: 4, якая была прынята аднагалосна, — распавядае Наталля Ляўшунова, начальнік аддзела культуры Лідскага райвыканкама. — Цяпер яе перавозяць на Мінскі мастацкі камбінат, дзе да красавіка вырабяць помнік у мяккім матэрыяле ў поўную велічыню. І толькі потым, пасля зацвярджэння мастсаветам, выльюць з бронзы.

Вобраз вялікага князя будзе максімальна адпавядаць гістарычнай праўдзе. У гэты ж час рыхтуецца праектная дакументацыя рэканструкцыі добраўпарадкавання, прылады падмурка і бетоннай часткі пастамента, падсвятлення, заказчык — Лідскае ЖКГ. Усталявана трохтонная бронзавая скульптура будзе на пастамент з граніту Ладажскага радовішча бардова-шэрага колеру. Усталяваць помнік заснавальніку Ліды плануюць у жніўні, а адкрыць — у верасні на свяце горада. Падзею прысвецяць 75-годдзю ўтварэння Гродзеншчыны.

Лідчане аднадушныя ў меркаванні, што помнік Гедыміна ўмацуе культурна-турыстычны патэнцыял рэгіёну і ўзмоцніць патрыятызм новых пакаленняў.

Даведка

Гедымін — вялікі князь Літоўскі (1316−1341), падчас кіравання якога тэрыторыя ВКЛ павялічылася ўдвая, лічыцца заснавальнікам Ліды: ў 1323 годзе ён пачаў будаўніцтва Лідскага замка, вакол якога паступова выраслі паселішчы, увёў назву Ліда ў гістарычныя хронікі. Памяць аб заснавальніку горада захоўваецца ў Лідскім гісторыка-культурным музеі, назве бульвара, рэстарана, хакейнага турніру, камені, устаноўленым каля касцёла Узвышэння святога крыжа.