1 студзеня 2019 года каля вёскі Стрыеўка на самца зубра здзейснілі наезд адразу два аўтамабілі. На месца ДТЗ прыбылі супрацоўнікі ДАІ і хуткай дапамогі. Кіроўцу «Форда» агледзелі на месцы і адпусцілі, кіроўцу «Опеля» шпіталізавалі. Яго жыццю нічога не пагражае. Транспартныя сродкі атрымалі значныя тэхнічныя пашкоджанні, і, хутчэй за ўсё, аднаўленню не падлягаюць. Лясная жывёла загінула і па рашэнні камісіі была утылізавана, піша «Гродзенская праўда».
Кіроўцаў не пакараюць
Шкода ад гібелі «чырванакніжнай» жывёлы ацэньваецца ў 400 базавых велічынь, а гэта больш за 10 тысяч рублёў, распавёў «ГП» намеснік старшыні абласнога камітэта прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Аляксандр Адаменка, і гэта не залежыць ад яго вагі.
А хто будзе кампенсаваць гэтую шкоду трымальніку папуляцыі? Ці будуць пакараныя кіроўцы, якія наехалі на жывёлу? З такімі пытаннямі звяртаемся ў абласную Дзяржаўтаінспекцыю, прадстаўнікі якой выязджалі на ДТЗ. Там адказалі, што кіроўцы не будуць выплачваць за гібель зубра. Больш за тое, іх не прыцягнуць да адміністрацыйнай адказнасці.
Сітуацыю пракаментаваў начальнік аддзела па расследаванні дарожна-транспартных здарэнняў абласной ДАІ Уладзімір Патрубейка:
— ДТЗ адбылося не па віне кіроўцы, ён не парушыў Правілы дарожнага руху. У такіх сітуацыях ўсё адбываецца ў кароткае імгненне і кіроўца не можа зрэагаваць на жывёлу, якая раптам з’явілася перад ім ў цёмны час сутак. Дзеючы ў гэтай зоне знак «Дзікія жывёлы» ёсць не забараняльным, а папераджальным аб небяспецы. Сутыкненне з зубрамі ў абодвух выпадках не з’яўляецца наўмысным, таму кіроўцы не будуць прыцягвацца да адміністрацыйнай адказнасці.
Выхад зуброў на магістральныя дарогі - з’ява новая
Першае ў Беларусі дарожна-транспартнае здарэнне з удзелам зубра адбылося ў студзені 2018 гадоў ў двух кіламетрах ад вёскі Табола. Машына гродзенцаў Святланы і Івана позна ўвечары 14 студзеня на 18-м кіламетры дарогі Гродна — Азёры — Астрына збіла зубра. Трое вялікіх жывёл нечакана выйшлі на праезную частку. Двое ўцяклі, а адзін, спалохаўшыся святла, проста замер на месцы. У зубра быў пашкоджаны пазваночнік і заднія канечнасці - траўмы, не сумяшчальныя з жыццём. Аўтамабіль атрымаў сур’ёзныя тэхнічныя пашкоджанні.
Выхад зуброў на магістральныя дарогі - з’ява новая. З гэтай праблемай могуць сутыкнуцца не толькі эколагі і Дзяржаўтаінспекцыя. Эколагі прапануюць на гэтым небяспечным участку дарогі паставіць дадатковыя больш высокія мачты са святлодыёднымі ліхтарамі і нават з сонечнымі батарэямі, якія будуць сілкаваць іх, на адлегласці 400−500 метраў. Тады зубр будзе добра бачны, калі ён выйдзе ноччу на дарогу. Гэтую ідэю цалкам падтрымліваюць і ў ДАІ, паколькі на многіх аварыйна-небяспечных участках дарог вобласці ўстаноўлена падобнае асвятленне, і гэта дало добры эфект.
У Азёрскіх лясах жыве каля 300 зуброў. Іх трэба перасяліць
У 1996 годзе з Белавежскай пушчы ў СВК «Азёры» Гродзенскага раёна завезлі 18 зуброў для стварэння новай папуляцыі. У пушчы назіралася відавочны празмернасць зуброў, нярэдка статкі выходзілі пасвіцца на сельскія ўгоддзі.
На землях Азёрскага СВК ім адвялі каля 12 тысяч гектараў угоддзяў, разлічаных на кармленне каля сотні зуброў. Але ўжо да 2013 года статак павялічылася да 200 лясных волатаў і яму стала не хапаць прастору. Зубры сышлі на зямлі СВК «Прагрэс-Верцялішкі», а ў мінулым годзе пачалі асвойваць тэрыторыі суседняга Воранаўскага раёна. На жаль, шляхі міграцыі гэтых жывёл пачалі перасякацца з аўтамабільнымі дарогамі.
Сёння, па падліках спецыялістаў, у Азёрскіх лясах жыве каля 300 зуброў. Яны сціснутыя адведзенымі тэрыторыямі і шукаюць новыя, але ў СВК «Азёры» ужо няма свабодных лясных угоддзяў для арэнды. Больш прымальны спосаб вырашэння праблемы — перасяленне зуброў.
За апошнія гады 30 зуброў Азёрскай папуляцыі былі пераселены ў Віцебскую вобласць, 11 жывёл перавезлі ў Дзятлаўскі лясгас для стварэння новай папуляцыі, 5 беларускіх волатаў набыў запаведнік ў Смаленскай вобласці, аднаго — Гродзенскі заапарк.
Дарэчы, з 2014 года натуральнай смерцю з-за хвароб, выкліканых фізіялагічнай старасцю, загінула 14 зуброў.