Пачытайце, што беларусы найчасцей купляюць у Польшчы, якія сумы гатовы выдаткаваць, колькі плануюць на гэтым сэканоміць і як доўга стаяць у чэргах на мяжы перад навагоднімі святамі і ўвядзеннем новых мытных абмежаванняў.
Час на праходжання мяжы — ад 2 до 8 гадзін
Карэспандэнт abw.by праверыў на сабе: каб трапіць у Польшчу праз ПП «Брузгі», у мінулую суботу трэба было правесці ў чарзе каля 8 гадзін.
Яшчэ на дарогах нельга не заўважыць велізарнай колькасці аўтобусаў і мікрааўтобусаў, што дружна рухаюцца па маршруце Гродна — Беласток. Як высветлілася пазней, ехаць на «закупы» такім чынам — рашэнне вельмі разумнае, бо ў гэты дзень аўтобусы праходзілі мяжу за 2−3 гадзіны.
Некаторыя нават у снежні аддаюць перавагу ездзіць у Польшчу на роварах.
Кожны бывалы шопаголік у курсе: «закупы» пачынаюцца на самай мяжы. Крам бязмытнага гандлю ў ПП «Брузгі» шмат, яны вялікія, з шырокім асартыментам тавару. Самы хадавы — цыгарэты і алкаголь.
Наведнікаў «д'юцікаў» можна падзяліць на дзве катэгорыі: адны купляюць брэндавы алкаголь і дарагія цыгарэты, іншыя — 1 літр самай таннай гарэлкі і 2 пачакі цыгарэт беларускай вытворчасці.
Па ўсім бачна, нормаў увозу алкагольнай і тытунёвай прадукцыі ў ЕС пільнуюцца не ўсе: сметнікі літаральна перапоўнены пустымі блокамі ад цыгарэт, сустракаюцца і пустыя бутэлькі з-пад алкаголю.
А мы дакладна ў Польшчы?
Яшчэ на пад’ездзе да рынку «Кавалерыйскі» зразумела, што беларусаў тут будзе шмат. Знайсці месца для паркоўкі цяжка, узнікае пытанне: «А ці дакладна мы ў Польшчы?». Вельмі шмат машын з беларускімі «нумарамі». Такое адчуванне, што ўся Беларусь тут: ад 1-га рэгіёна да 7-га.
Зрэшты, беларусы не адзіныя замежнікі на рынку. Сярод легкавікоў і аўтобусаў з беларускімі «нумарамі» сустракаліся аўтамабілі на літоўскай і латвійскай рэгістрацыях.
[irp posts="93 310″ name="Новые таможенные правила: что можно будет провезти через границу с 1 января 2019"]
Атрымаецца добра сэканоміць
На стаянцы карэспандэнт сустрэў Т4 з адкрытым багажнікам. На мікрааўтобусе прыехала мінчанка Святлана з сяброўкай. «Мы выехалі з Мінска ўчора ў дзве гадзіны дня», — кажа яна. Пераход мяжы ў дзяўчын заняў усяго 3 гадзіны. Агулам сяброўкі выдаткавалі 800 долараў: 500 — сама Святлана, 300 — яе сяброўка. «На ўсе набыткі аформілі „ваты“, таму, нягледзячы на транспарныя выдаткі, усё адно атрымаецца прыстойна сэканоміць».
Прывітанне з 90-х
Сам рынак выглядае так, як быццам на дварэ 90-я. Навакол чуваць рускую гаворку. Шыльды на рускім тут таксама норма. На «Кавалерыйскім» беларусы галоўным чынам бяруць побытавую хімію, падгузнікі, каву, кандытарскія вырабы і штучныя ёлкі.
Цана без ПДВ
Для зручнасці пакупнікоў з Беларусі ў некаторых кропках адразу паказваюць дзве цаны — з ПДВ і без.
Так, прыкладам, 500 г кавы Dallmayr пры ўмове звароту ПДВ каштуюць каля 7 руб. 50 кап. і ледзь больш за 9 руб. без звароту ПДВ. Цана такой кавы на акцыі ў адной нашай сетцы крамаў - 10,99 руб., і гэта за пакунак вагой 250 г. Адчуйце розніцу, як кажуць.
Чарга ў краме вялікая, людзі імкнуцца купіць на суму не менш як 200 злотых — патрэбны мінімум для афармлення Tax Free.
«Вудку, папяросы маш?»
На рынку час быццам спыніўся. Незразумелыя людзі шэптам пытаюць у мінакоў «вудку і папяросы» ці, гледзячы ў вочы, прыкладваюць рукі да вуснаў, быццам паляць.
Апроч гандлю на стацыянарных кропках можна сустрэць людзей, якія прадаюць усё запар адкрыта з аўтамабіляў. На рынку «працуюць» і брыгады цыган. Дарэчы, польскія цыгане просяць не на хлеб, а на «млека» (малако).
Дарэчы пра ежу: каля ларкоў з кебабамі ўвесь час тоўпяцца людзі.
Адбіць палову кошту праезду
Скупнікі алкаголю і тытуню таксама працуюць на стаянках, аператыўна падбягаючы да аўтамабіляў з беларускімі «нумарамі». Як расказаў кіроўца маршруткі з Гродна, прадаць цыгарэты і гарэлку на рынку сапраўды не праблема: «Некаторыя пасажыры заходзяць на мяжы ў Duty Free і купляюць „стандартны“ набор у форме літра гарэлкі і двух пачакаў цыгарэт „Мінск NZ“ і г. д. Прадаўшы яго на рынку, можна зарабіць 5 долараў і тым самым акупіць палову кошту праезду, а гэта 21 рубель у два бакі. Увогуле, шмат хто круціцца як можа».
І яшчэ кіроўца прызнаўся, што ніколі раней не бачыў такой колькасці аўтобусаў і машын з розных рэгіёнаў краіны: «Звычайна адсоткаў 70−80 машын было з 4-га рэгіёна. Але калі стала вядома пра ўвядзенне новых абмежаванняў, паехалі ўсе. Вельмі шмат мінчукоў».
200 долараў на падарункі
Раман прыехаў у Беласток з Гродна на маршрутцы, каб закупіцца падарункамі да Новага года: «Прысмакі, шакалад, кава, парфума — планую выдаткаваць 200 долараў». Паводле слоў маладога чалавека, на «закупы» ў Польшчу ён ездзіць раз на 2−3 месяцы.
[irp posts="97 524″ name="Белорусы стали чаще делать крупные покупки за границей: везут бытовую технику и мебель"]
Каля «соткі» на дарогу
Былі на рынку і віцябляне. Андрэй прыехаў у Беласток з жонкай і дзецьмі: «На закупы запланавана выдаткаваць каля 1000 даляраў плюс каля „соткі“ выходзіць на паліва і страхоўку».
Елка, падгузнікі, кава і шакалад
Анастасія прыбыла па закупы на маршрутцы з Гродна. Яе асноўнай пакупкай стала елка за 200 злотых (каля 115 руб.). Паводле слоў дзяўчыны, аналагічная навагодняя красуня ў Гродне каштуе парадку 200 рублёў. Апроч елкі дзяўчына купіла каву, падгузнікі, шакалад.
[irp posts="93 271″ name="Праздники близко. За незаконное перемещение пиротехники через границу — штраф"]
Маршруткам і аўтобусам бракавала месца
На стаянцы ля ГЦ «Галерэя Бяла» таксама не прапіхнуцца, і зноў жа большасць машын — з беларускімі «нумарамі». Усім аўтобусам і маршруткам месца на стаянцы проста фізічна не хапіла.
Паўтары гадзіны ў чарзе
Найбольшай папулярнасцю ў гасцей «Галерэі» карысталася крама электронікі. Пра тое, што беларусаў, якія купляюць дарагую тэхніку, было больш чым досыць, сведчылі велізарныя чэргі на афармленне «ватаў». У сярэднім, каб яго аформіць, даводзілася стаяць у чарзе каля паўтары гадзіны.
Людзей столькі, што чэргі збіраюцца не толькі ля касаў і на афармленні «ватаў», але нават ля ўваходу ў туалет.
Небывалы рост продажаў
Прадавачка адзначыла, што з адменнай стараннасцю беларускія пакупнікі цікавяцца тэлевізарамі і тэхнікай Apple.
Папулярныя варачныя панэлі і іншая тэхніка для кухні вагой да 35 кг. 
Дый у цэлым прадавачка адзначыла небывалы рост продажаў за апошнія некалькі тыдняў. Па некаторых пазіцыях яны ўдвая, а то і ўтрая перавысілі паказнікі мінулага года.
«Айфоны» ў адной цане?
Варта адзначыць, што розніцы ў цэнах на iPhone няма: iPhone SE на 32 Гб у польскай краме каштуе каля 330 у. а. (700 руб.), за тыя ж грошы яго можна набыць і ў Беларусі. Выгада з’яўляецца толькі пасля звароту ПДВ каля 60 у. а. (125 руб.).
Аналагічная сітуацыя і з iPhone X. За кошт ПДВ эканомія складзе парадку 200 у. а. на версіі з памяццю 64 Гб.
А вось з тэлевізарамі іншая карціна. Так, LG з дыяганаллю 43 цалі тут каштуе парадку 422 у. а. брута, пасля звароту ПДВ цана зваліцца да 340 у. а. — цэннік на аналагічны тэлевізар у РБ стартуе з 1088 руб., ці каля 510 у. а.
За тэлевізар Philips дыяганаллю 50 цаляў у Польшчы давядзецца аддаць 690 у. а., пасля звароту ПДВ атрымаецца каля 560 у. а. — такі ж у нас каштуе больш за 1000 у. а.
Паўтары тысячы на закупы
На выйсці з ГЦ карэспандэнт сустрэў пару з Мінска, якая спрабавала змясціць у сваім аўто набыты тэлевізар Panasonic дыяганаллю 55 цаляў. Маладыя людзі прыехалі ў Беласток яшчэ ў пятніцу, таму ў чарзе правялі ўсяго 4 гадзіны: «Начавалі ў Польшчы, за дваіх заплацілі 30 еўра плюс страхоўка 30 еўра. Такі тэлевізар у Беларусі на 250 даляраў даражэй з улікам звароту „вата“. У цэлым на закупы ў нас пайшлі паўтары тысячы».
На паркоўцы гіпермаркета «Ашан» таксама стаяць аўтамабілі з беларускай «прапіскай», аднак іх колькасць была несупастаўна з «Галерэяй Бялой» і тым больш з рынкам.
Параўнальна мала і аўтобусаў з маршруткамі. Такім чынам, менш чэргі на афармленне «ватаў» — у «Ашане» людзі праводзілі ў іх «усяго» 30−40 хвілін.
Цікавае назіранне: у польскіх крамах існуюць абмежаванні па продажы цукру ў адны рукі - не больш за 10 кг.
Дарэчы, цэны на гэты прадукт у Беларусі ніжэй. Кілаграм цукру ў Польшчы каштуе каля 2 руб. у пераводзе на нашы грошы.
Шлях дадому і 9 гадзін у чарзе
Ці варта казаць, што чарга з ахвотнікаў вярнуцца на Радзіму ў суботу ўвечары сабралася немалая, праходжанне мяжы на заезд у Беларусь заняло на гадзіну больш за час, чым на выезд. На мяжы карэспандэнт прастаяў 9 гадзін. Двума тыднямі раней яго добры знаёмы правёў у чарзе 13 гадзін, і гэта з улікам таго, што вяртаўся ў краіну па «зялёным» канале.
Выгада ёсць, а новыя нормы крануць не ўсіх
Ездзіць па закупы ў Польшчу, безумоўна, выгадна, асабліва ў выпадку афармлення «ватаў». Міні-даследаванне паказала, што жыхары прымежжа пакідаюць у Польшчы ў сярэднім каля 200−300 даляраў, тым часам як мінчукі - 1000−1500. І гэта вытлумачальна: першыя ездзяць у Польшчу часцей, а жыхары далёкіх рэгіёнаў калі ўжо і выбіраюцца, то імкнуцца закупіцца па максімуму.
Дарэчы, новыя нормы ўвозу тавараў для асабістага карыстання (25 кг і 500 еўра) крануць не ўсіх, а толькі тых, хто перасякае мяжу радзей за адзін раз на тры месяцы. Для тых, хто выязджае часцей, яшчэ 14 сакавіка 2016 г. былі ўведзены вялікія цвёрдыя абмежаванні па вазе і кошце: 20 кг і 300 еўра.
Зрэшты, нам не прывыкаць знаходзіць выйсце з бязвыйсцевых сітуацый. Пакуль у сотні кіламетраў цэны будуць гэткімі прывабнымі, можна выказаць здагадку, што сцежка народная ў польскія крамы не зарасце.
Пры перасячэнні мяжы сухапутным транспартам не грамадзянам ЕС дазваляецца перавозіць асабістыя рэчы на агульную суму не больш за 300 еўра. На самалёце сума ўзрастае да 430 еўра. Гэтыя правілы агульныя для ўсіх краін Еўразвяза.
Для асобаў, якім не мінула 15 гадоў, дазволеная норма ўвозу рэчаў абмежавана 150 еўра. Пры гэтым пра абмежаванне вагі гаворкі не ідзе. Рэчы, якія знаходзяцца ў асабістым багажы, не павінны прызначацца для камерцыйных мэтаў.
Таксама ў краіны ЕС законна можна завезці з сабой 10 л паліва ў каністры.
Сёлета па шляху змяншэння нормаў бязмытнага ўвозу пайшла і Украіна. З 1 студзеня 2018 гады сухапутным транспартам бязмытна завезці ў гэту краіну можна толькі рэчы на суму не больш за 500 еўра і вагой да 50 кг, авіятранспартам — до 1000 еўра і да 50 кг.
Пры гэтым нормы 500 еўра і 50 кг дзейнічаюць толькі для тых, хто адсутнічаў ва Украіне больш за 24 гадзіны і заязджае ў краіну не часцей аднаго разу цягам 72 гадзін. Пры больш частым заездзе без падаткаў можна правезці тавары на суму да 50 еўра.
