Спадчына

«Аб'ехаў увесь Гродна ў пошуках сведкаў». Ужо можна заказаць кнігу ўспамінаў ад Руслана Кулевіча і Hrodna.life

На краўдфандынгавай платформе ulej.by пачаўся збор сродкаў на выданне кнігі Руслана Кулевiча «Горад адзін, успаміны розныя». Гэта збор успамінаў пра Гродна 1930−40-х гадоў. Журналіст запісаў іх у размовах з пажылымі гродзенцамі, якія памятаюць тыя часы.

Ад аўтара

У аснову гэтай кнігі ляглі ўспаміны 16-ці жыхароў Гродна, якія перажылі ў сваім дзяцінстве і маладосці такія цяжкасці, якія нам сёння цяжка ўявіць. Гэта неаднаразовыя змены ўлады, вайна, турма, пагромы, прымусовыя работы і ссылкі. І ўсё гэта адбывалася ў адным горадзе з сярэдзіны 1930-х гадоў да заканчэння Другой сусветнай вайны. Некаторыя гісторыі па-свойму ўнікальныя, бо раней пра падобныя выпадкі ў Гродне не даводзілася чуць нават прафесійным гісторыкам.

Кожная старонка гэтай кнігі распавядае пра пэўны перыяд з жыцця адной гродзенскай сям'і. Я паспрабаваў больш даступна і зразумела прадставіць вам гэтыя ўспаміны, а таксама пастараўся паказаць гэтых людзей: як яны выглядалі ў міжваенны і ваенны час, і як на момант інтэрв'ю.

Кнігу назваў «Горад адзін, успаміны розныя», таму што ўсе рэспандэнты жылі ў адным горадзе, але іх стаўленне да тых ці іншых падзеяў - і адпаведна ўспаміны — зусім розныя. Многія ўспамінаюць прыход саветаў у верасні 1939 года, мясцовых яўрэяў, якія складалі палову насельніцтва міжваеннага Гродна. І тое, як з імі сябравалі і хадзілі ў іх крамы, і, наадварот, пагромы ды бойкі. Асабліва цікавыя ўспаміны звязаны з перыядам нямецкай акупацыі Гродна, калі немцы стварылі гета, а мясцовыя яўрэі спрабавалі схавацца ў знаёмых ці сяброў. Хтосьці дапамагаў яўрэям, а хтосьці, баючыся пакарання, не стаў гэтага рабіць.

У першую чаргу я ставіў сабе мэту назбіраць як мага больш успамінаў пакуль старажылы яшчэ жывуць і нешта памятаюць. За 2018 год на веласіпедзе я аб’ехаў практычна ўвесь Гродна ў пошуках людзей, гатовых расказаць свае гісторыі. За гэты перыяд я сабраў больш за 30 успамінаў і каля 100 здымкаў, пераважна з жыцця гродзенцаў даваеннага перыяду. Давялося мне сустрэць на вуліцах старога Гродна і двух чалавек, якія адразу пасля вайны вымушаныя былі пакінуць родны горад і вярнуліся толькі праз шмат гадоў.

Карыстаючыся магчымасцю выказваю падзяку за каштоўныя парады і за дапамогу ў пошуку старажылаў рэдакцыі Hrodna.life, Алене Мішанёвай, Ірыне Давыдзік, Андрэю Вашкевічу і Таццяне Касатай-Герасюк.


Заказаць кнігу «Горад адзін, успаміны розныя. Гродна 1930−40-х вачыма жыхароў»


Падзяліцца

Апошнія запісы

У цэнтры Гродна прадаюць атмасферную кавярню — у камплекце ідзе кавамашына за $ 18 000

На пляцоўцы «Куфар» з'явілася аб'ява аб продажы гродзенскай кавярні «Чашки&ложки». Установа ўжо чатыры гады працуе…

23 снежня 2024

Для былой адміністрацыі на Савецкай шукаюць арандатараў - там прапануюць адкрыць салон прыгажосці

Аб'явы аб здачы памяшканняў у арэнду з'явіліся ў Instagram-акаўнце royal.grodno і на “Куфары”. У аб'явах…

23 снежня 2024

Жывёлы з гродзенскага прытулку атрымалі першыя падарункі ад таемных Сант — пункты выдачы заказаў перапоўнены

Гродзенскія пункты выдачы заказаў Wildberries і Ozon аказаліся перапоўнены падарункамі для жывёл. Гэта вынік Таемнага…

23 снежня 2024

Улады зробяць «раскладанку» са славутасцямі Гродна. Што туды патрапіла?

Новы сувенір у выглядзе "раскладанкі" са знакавымі аб'ектамі Гродна ствараюць улады. Яго выканаюць у выглядзе…

22 снежня 2024

У Гродне прайшоў парад Дзядоў Марозаў і Снягурак

Некалькі сотняў Дзядоў Марозаў, Снягурак, сабачак, вавёрачак і разнастайных іншых персанажаў 20 снежня прайшлі ад…

21 снежня 2024

Нерухомасць тыдня: у Гродне прадаюць кватэру «калекцыянера» з электракамінам

Трохпакаёвая кватэра знаходзіцца на вуліцы Савецкіх Пагранічнікаў. Сцены ў ёй абвешаныя рэпрадукцыямі, дзвярныя праёмы выкананы…

21 снежня 2024