Я хачу вам распавесці гісторыю. Гісторыю, якая здарылася са мной, калі я сутыкнулася з культурай, пра якую існуе мноства забабонаў, якія выклікаюць трывогу і неразуменне. Мы баімся таго, чаго не ведаем і не прымаем.
Іслам
За апошнія паўгода я сутыкнулася з мусульманамі(камі) не толькі як назіральнік звонку, жывучы ў мусульманскай краіне, але і даведалася пра жыццё ісламскіх сем’яў знутры. Гэтае жыццё пранікае ў цябе яшчэ да світанку, з першымі гукамі фаджр — перадсвітальнай малітвы, якая заклікае здзейсніць ранішні намаз, вібрацыі і звон якога даносяцца на працягу дня з розных куткоў і які адлюстроўваецца ў тваім свядомасці лагоднай калыханкай падчас сну.
Дысцыплінаванасць ісламскіх людзей здзяйсняць намаз пяць разоў на дзень, устрымлівацца ад алкаголю і іншых прыхільнасцяў па пачатку выклікае здзіўленне, а потым захапленне. Не кожны з нас здольны адмовіць сабе ў «маленькай радасці» аднойчы, а ў ісламскіх людзей сіла духу імкнецца і дазваляе ўтаймоўваць інстынкты і жарсці на працягу ўсяго жыцця.
Сказаць, што гэта проста «сляпая вера» — не будзе сумленна. Іслам — рэлігія памяркоўнасці і мяккасці, якая патрабуе ад вернікаў, каб яны надавалі час духоўнаму, фізічнаму і разумоваму здароўю.
Вядомая прыказка кажа: «Пасееш думку — пажнеш учынак, пасееш ўчынак — пажнеш звычку, пасееш звычку — пажнеш характар, пасееш характар - пажнеш лёс». І менавіта за гэтым укладам жыцця, за аскезай, якая стала звычкай, якая сфарміравала характар мусульман (ак), хаваюцца простыя сакрэты шчасця ісламскіх людзей.
Прастата і самабытнасць
Я не раз разважала аб тым, што шмат у чым мы, якія жывем у сучасным свеце глабалізацыі, ускладняем нашы жыцці, што аддаляе нас як ад сувязі з самім (ой) сабой і блізкімі людзьмі, так і з прыродай.
Інданезія — краіна з самым вялікім мусульманскім насельніцтвам у свеце, дзе жыцці людзей адрозніваюцца сваёй прастатой і самабытнасцю. Тут, у невялікіх мястэчках і вёсках, няма гарадскога стрэсу, дарагіх машын і цацак Барбі, тут не ходзяць «па галовах» і не хлусяць, гледзячы ў вочы. Тут няма паняцця кар’ера і нічога, што выклікае імкненне валодаць.
Тут няма капрызаў, дзеці займаюцца сваімі справамі, выкарыстоўваючы ў якасці цацак усё, што вакол. Тут няма дзіцячых садкоў, для мясцовых дзяцей дзіцячымі садамі з’яўляецца сям’я, у якой дзіця знаходзіцца па меншай меры да чатырох гадоў, а потым ідзе ў школу.
Сямейныя каштоўнасці тут на першым месцы. І я была здзіўленая, калі ў адной вёсцы на востраве Ломбок мне сказалі, што тут усе адзін аднаму сваякі. Можна спыніць свой мотабайк каля любога дома і быць упэўненым, што ў цябе ёсць ежа і прытулак.
Калі не ведаеш пра існаванне марожанага, яго і не хочацца. Так і мясцовыя людзі, не ведаючы многіх «прываб» жыцця ў сілу адсутнасці адукацыі і эканоміка-палітычнай сітуацыі, шчыра здавольваюцца тым, што маюць. У мясцовых людзей няма азлобленасці ў вачах, нема страху страціць тое, чым яны не валодаюць, і яны адразу прымаюць госця ў сям’ю як дачку ці сястру (сына/брата).
Прыяцеля ў няшчасці пазнаеш
Я веру, што наша жыццё — гэта адлюстраванне нашых думак, а людзі вакол — адлюстраванне нас саміх. Аднак я ніколі і нідзе не сустракала больш шчырых і «сапраўдных» людзей чым тут, у розных глыбінках Інданезіі.
Кажуць, прыяцеля ў няшчасці пазнаеш. І мне давялося блізка пазнаёміцца з мусульманамі(камі), апынуўшыся ў нялёгкай сітуацыі. Арандаваўшы матацыкл на Сімулю, адным з астравоў Паўночнай Суматры ў Інданезіі, я адправілася пацешыць вока прыгажосцямі мясцовай прыроды. Зваліўшыся з матацыкла на стромкім павароце, я набыла не толькі новыя шнары, але і новую сям’ю.
Адкрыўшы вочы ў маленькім пакоі на падлозе, я ўбачыла спакойныя ўсмешлівыя твары людзей, якія ўціралі травы ў мае раны і радаваліся з майго жэсту-просьбы выпіць вады. Пражываючы цалкам гэтую гісторыю, мае вочы напаўняюцца слязьмі, але не ад болю і сітуацыі, якая склалася, а ад пачуцця глыбокай удзячнасці і любові да гэтых людзей, якія суправаджалі мяне ў бальніцу, сціскалі маю руку падчас аперацыі і якія далі мне прытулак і клапаціліся аба мне ў гэтыя дні.
Яны — звычайная мусульманская шматдзетная сям’я, усе чальцы якой жывуць пад адным дахам і дзеляць ўсе радасці і нягоды разам. Яны не задавалі пытанняў аб тым, што мне трэба, яны прадбачылі мае патрэбы і проста рабілі і дапамагалі, без грама сарамлівасці або негатыву, усміхаючыся і смеючыся.
Іслам вучыць усміхацца і прымаць сітуацыю пакорліва. І калі я мармытала, што не хачу іх трывожыць і дастаўляць нязручнасці, усе члены гэтай вялікай сям'і ўсміхаліся і казалі, што я іх сястра і яны мяне не адпусцяць, пакуль мне не стане лепш. Сваякі і сябры гэтай абшчыны наведвалі мяне на працягу дня, з гатовымі пачастункамі і падарункамі для суцяшэння майго болю. У першую ноч, якую я правяла ў іх доме, яны спецыяльна запрасілі дзяўчыну, адну з нямногіх на востраве, хто гаворыць па-англійску, на выпадак, калі мне спатрэбіцца што-небудзь папрасіць/растлумачыць. Яна без ценю дыскамфорту спала на падлозе побач са мной і адгукалася на кожны мой уздых.
У гэтым доме я адчувала безумоўную любоў і прыняцце. І калі праз некалькі дзён я развітвалася з гэтай сям’ёй, мы ўсе ўсведамлялі і адчувалі тую роднасную блізкасць, якая ўтварылася, і якая заўсёды будзе прысутнічаць нягледзячы на рознасць моў, рэлігій і існуючую дыстанцыю.
Браты і сёстры
Гэтая сітуацыя ўразлівасці і бездапаможнасці, у якой я апынулася, прымусіла мяне задумацца пра тое, дзе мы бярэм гэтыя якасці жадання (ці нежадання) дапамагаць людзям, якасці бескарыслівага служэння і шчырасці ў вачах.
Аднойчы я спытала сваю сяброўку, інданезійскую дзяўчыну, у чыёй сям'і з тым жа адчуваннем поўнага прыняцця і любові я жыла тыдзень у адной з маленькіх вёсак: «Адкуль гэтая прыязнасць і прыняцце чужых людзей?» Яе адказ быў: «Нас іслам гэтаму вучыць. Мы не ведаем і не ўмеем па-іншаму».
Гэтыя якасці і лад жыцця, выхаваныя ісламам у дадзеным выпадку, не толькі ўціхамірваюць асабістае эга і ганарыстасць, але і вучаць нас простаму прыняццю плыні жыцця, вучаць памятаць пра тое, што ўсе мы браты і сёстры, народжаныя дапамагаць адзін аднаму і здзяйсняць добрыя справы, нягледзячы на рознасць рэлігій, поглядаў і мноства супярэчнасцяў.