У сувязі з вайной і санкцыямі з Беларусі і Расіі пачалі сыходзіць замежныя модныя брэнды. Чыноўнікі сцвярджаюць, што іх лёгка заменіць беларускі легпрам. Бізнесмены кажуць: можна замяніць, але айчыннае будзе даражэй. Hrodna.life запытаўся ва ўладальніцы крамы беларускага адзення і дырэктаркі швейнага прадпрыемства, ці сапраўды мясцовыя вытворцы заменяць нам H&M?
Магазін адзення H&M ў Гродне і Мінску з 3 сакавіка часова прыпыніў працу. Днём раней кампанія абвясціла, што прыпыніць продажы ва ўсіх крамах у Расіі. Прычынай назвалі вайну Расіі супраць Украіны.
Дзяржпрадпрыемствы спрабуюць абнадзеіць беларусаў
У рэгіёне на высокім узроўні наладжана вытворчасць тэкстыльных вырабаў, у тым ліку адзення, расказалі ў камітэце эканомікі Гродзенскага аблвыканкама. Прадпрыемстваў лёгкай прамысловасці ў Гродзенскай вобласці каля 230, у асноўным яны прыватныя.
Дзяржава падтрымлівае такіх вытворцаў, напрыклад, у рамках Дзяржпраграмы інавацыйнага развіцця на 2021−2025 гады, распавёў старшыня камітэта эканомікі аблвыканкама Аляксандр Камендант. У тым ліку падтрымліваюць мадэрнізацыю і тэхнічнае пераабсталяванне.
Прыкладам Камендант называе Навагрудскае ААТ «Белкрэда» (былая Навагрудская швейная фабрыка), дзе выпускаюць касцюмы бізнес і прэміум-класа. Чыноўнік упэўнены, што гродзенскія швейныя фірмы пры любым раскладзе змогуць забяспечыць беларусаў якаснымі, сучаснымі і даступнымі рэчамі.
Ці можна замяніць замежныя брэнды беларускім таварам?
«Замяніць адзенне сусветных брэндаў адзеннем беларускіх вытворцаў можна. Але ці будуць гэта купляць?" — сказала ў размове з Hrodna.life былая ўладальніца крамы беларускага адзення Юлія. Паводле яе, пытанне ўпіраецца ў цану.
«Чаму мас-маркет папулярны? Перш за ўсё праз тое, што ён значна таннейшы. Сабекошт вытворчасці адной адзінкі адзення ў разы меншы, чым у нас у Беларусі», — кажа Юлія.
Яна прыводзіць прыклад: аптовая цана сукенкі кітайскага пашыву складае 5−10 долараў, беларускай — 20−30 долараў. У больш папулярных беларускіх брэндаў, такіх як Mozart, Burvin або Nelva, аптовая цана яшчэ вышэйшая — 40−50 долараў.
«Імаверна, пашыў будзе боль якасны, тканіны дзесьці лепшыя. Але, выяўляецца, спажыўцу гэта не так важна. Вельмі нешматлікія звяртаюць увагу на якасць, на склад тканіны. У большасці - гэта актуальнасць мадэлі і кошт. Калі пакупнік можа купіць модную сукенку за 50−60 рублёў, а не беларускую за 150−200 — большасць выберуць першае», — упэўненая Юлія.
Сукенка беларускага брэнда Savole у інтэрнэт-краме каштуе 125 рублёў 
Сукенка беларускага брэнда Savole у інтэрнэт-краме каштуе 125 рублёў 
У інтэрнэт-краме ў Польшчы сукенка ад H&M каштуе 129,99 злотых. Па стане на 16 сакавіка 2022 гэта каля 100 беларускіх рублёў
На сабекошт адзення ўплывае цана на тканіны і фурнітуру. Практычна ўсе тканіны і фурнітура для вытворчасці беларускага адзення — з Кітая. Гуляе ролю і курс долара, бо за імпартную сыравіну трэба плаціць валютай.
На арэнду сыходзіць 70% выручкі
Іншы важны пункт — кошт арэнды памяшканняў. Юлія лічыць яго «несувымерна высокім». Гэта тычыцца і арэнды вытворчых памяшканняў, і арэнды крамаў.
«Калі я адкрывала краму, выдаткоўвала на аплату арэнды практычна 70% выручкі. Гэта быў кошт 10 еўра за метр, а крама быў 50 кв. м., гэта значыць я плаціла 500 еўра ў месяц плюс камунальныя», — успамінае Юлія. Каб адбіць такую арэнду, трэба рабіць нацэнку на прадукцыю 100−150%. Паколькі аптовая цана беларускага адзення і так высокая, то рознічная цана выходзіць цалкам неканкурэнтаздольнай, кажа Юлія.
Акрамя арэнды ёсць яшчэ падаткі, зарплаты супрацоўнікаў, аплата за абслугоўванне касы, працэнты банку за карты растэрміноўкі, працэнты за перавод грошай у гатоўку, выдаткі на рэкламу. Усё гэта прадавец мусіць закладваць у адпускны кошт для спажыўца.
Як гродзенскім фабрыкам стаць папулярнымі?
«Трэба працаваць над маркетынгам і прасоўваць тавар з упорам на якасць і лозунгам „купляй беларускае“. Бо па цэнах канкураваць не атрымаецца. Купляць беларускае могуць сабе дазволіць людзі з больш высокім дастаткам. Тыя, хто апранаецца ў танным мас-маркеце, ніколі не купіць дарагое беларускае адзенне. Хутчэй за ўсё, гэтая мэтавая аўдыторыя перамесціцца ў сэканд-хэнд», — кажа Юлія.
Чытайце таксама: Санкции, ограничения и отмены. Чего лишилась Беларусь из-за российской агрессии против Украины
Дырэктар швейнага прадпрыемства ТАА «ФАЙНА ФЕШЭН» Мікіта Ермаловіч каментуе для Hrodna.life сітуацыю на рынку:
«На дадзены момант і ў бліжэйшай будучыні мы не бачым масавага сыходу замежных кампаній з нашай краіны. Толькі H&M часова прыпыніў дзейнасць. У цэлым, як бы гэта не гучала, сыход замежных кампаній не лепшым чынам адаб’ецца на канчатковым спажыўцу ў першую чаргу і ўскосна на беларускіх вытворцах».
Замежныя кампаніі маюць доступ да больш танных фінансаў, а гэта дазваляе досыць хутка захопліваць рынак, тлумачыць Ермаловіч. Што тычыцца замены заходніх брэндаў беларускімі, на думку Мікіты, у роўнай канкурэнцыі з аднолькавымі ўмовамі можна стварыць прапанову не горш. У плане цэнавай палітыкі ёсць шмат беларускіх вытворцаў, якія па цане не саступаюць сусветным брэндам і пераўзыходзяць па якасці.
Мікіта Ермаловіч лічыць, што для больш хуткага развіцця беларускіх вытворцаў неабходныя:
- стымуляцыя з боку дзяржавы;
- больш прывабныя арэндныя стаўкі камерцыйных арганізацый;
- больш прывабныя крэдыты ў банках.
