У 22-гадовага Мікіты Балоціна з Гродна язва дванаццаціперснай кішкі. З такім захворваннем ён паводле закону ў мірны час «не прыдатны». Аднак малады чалавек праслужыў у арміі паўгода, перш чым яго камісавалі. Цяпер ён збіраецца вярнуць сабе страчаныя, як ён лічыць, за гэты час 10 000 рублёў, пішуць naviny.by.
«Збірайся ў армію. Папрацуеш потым»
У мінулым годзе Мікіта скончыў юрыдычны факультэт Гродзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Міжнароднае права». Да моманту заканчэння ВНУ у яго былі ўжо дзве прапановы працы ў Мінску.
Малады чалавек абраў прыватную фірму, дзе займаўся блокчэйн-праектам. Прайшоў выпрабавальны тэрмін з заробкам у 1000 рублёў і перайшоў на кантракт з заробкам 1500 рублёў. Умовы працы яго задавальнялі.
Аднак праз чатыры месяцы яго выклікалі ў гродзенскі ваенкамат для праходжання медыцынскай камісіі. У верасні мінулага года камісія вырашыла — «прызваць на тэрміновую вайсковую службу».
У Мікіты язва дванаццаціперснай кішкі. Гэта захворванне вызваляе ад службы ў войску ў мірны час, у ваенны час — абмежавана прыдатны (артыкул 57 пункт В, графа 1 Раскладу хвароб пастановы Міністэрства абароны і Міністэрства здароўя Рэспублікі Беларусь № 51/170 ад 20 снежня 2010 года).
Дыягназ паставілі ў старэйшых класах школы. Перыядычна хлопец ляжаў па месяцы ў бальніцы.
Аднак у ваенкамаце яму сказалі, што ён даўно (больш за тры гады) не звяртаўся да ўрачоў з гэтым захворваннем, а значыць выйшаў тэрмін даўніны, і язва больш не з’яўляецца падставай для вызвалення ад службы.
Працадаўца Мікіты хадайнічаў, каб той праходзіў службу ў рэзерве. Аднак, паводле словаў хлопца, ім вусна адказалі, што ў рэзерв могуць адправіць бюджэтнікаў - напрыклад, настаўнікаў, работнікаў атамнай станцыі ў Астраўцы, прадстаўнікоў рэдкіх прафесій. Работнік прыватнай фірмы, на думку ваенкамата, да гэтай катэгорыі не адносіцца.
Мікіта прыйшоў на асабісты прыём да вайсковага камісара Гродзенскай вобласці.
«Ён мне сказаў: „Збірайся ў войска. Папрацуеш потым“. Калі мне адмаўляе палкоўнік, то што мне далей рабіць?» — тлумачыць сваю згоду малады чалавек.
Лічыць, што шкода склала 10 000 рублёў
Хлопец служыў у Гродне ў радыёэлектроннай выведцы. Праз некалькі месяцаў ён моцна прастудзіўся і трапіў у шпіталь. Тэрапеўт на прыёме здзівіўся, чаму Мікіту з язвай наогул узялі ў армію. Аказалася, што тэрміну даўнасці па дадзеным захворванні няма. Такі закон толькі планавалі прыняць у будучыні. Пасля паўторнай медыцынскай камісіі ў Мінску хлопца камісавалі.
«Гэта азначае, што і на момант прызыву я быў не прыдатны і не павінен быў пайсці служыць. Вынік: паўгода незаконнага знаходжання ў войску», — кажа Мікіта.
З-за службы ў войску Мікіта Балоцін страціў добрую работы ў сталіцы і ўжо два месяцы не можа знайсці іншую. Акрамя таго, ён лічыць, што страціў грошы за паўгода, калі мог бы працаваць, а гэта 9000 рублёў.
«Маральную шкоду я ацэньваю хоць бы ў 1000 рублёў. Гэта час, які я бескарысна правёў там, дзе я не павінен быў быць, выдаткаваў кучу сваіх нерваў, нерваў сваіх бацькоў», — кажа Мікіта.
Хлопец хоча вярнуць сабе 10 000 рублёў шкоды. Хто менавіта павінен іх вярнуць — ваенкамат, лекары або гарадская ўлада, прадстаўнік якой падпісваў заключэнне, для Мікіты не мае вялікага значэння.
«Я пайду да канца»
Аднак пакуль ніхто не прызнае сваю віну і не збіраецца вяртаць хлопцу грошы. Балоціны напісалі скаргу ў пракуратуру, аднак адтуль ліст перанакіравалі ў ваенкамат.
«Пракуратура наогул нічога не зрабіла. Яна нават не ўзяла справу на свой кантроль. Яны толькі абавязалі ваенкамат адказаць мне», — абураецца малады чалавек.
Сутнасць адказу з ваенкамата зводзілася да таго, што парушэнняў у іх працы не было, паколькі прызыўнік не скардзіўся на стан здароўя падчас прызыву.
«Нідзе ў законе не напісана, што мне павінна нешта балець. Гэта нонсэнс», — абураецца Мікіта.
Пазней маці Мікіты звярнулася ў Галоўнае арганізацыйна-мабілізацыйнае ўпраўленне Генеральнага штаба Узброеных сіл. Першая адмова на скаргу заключалася ў тым, што ў маці няма даверанасці ад сына. Балоціны адправілі паўторную скаргу і чакаюць адказу.
«Мне важна, каб кагосьці прызналі вінаватым і пакрылі мне шкоду. Пасля гэтага я ўсё забуду. Але да гэтага я пайду да канца. Я звярнуся ў вышэйстаячыя беларускія органы, потым у еўрапейскія праваабарончыя арганізацыі і СМІ. Мне важна, каб хтосьці панёс пакаранне, таму што ўвесь час маўчаць нельга», — кажа Мікіта.
«Хай лепш 10 здаровых не будуць праходзіць ваенную службу»
Прэс-сакратар Галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы Міністэрства абароны Уладзімір Макараў растлумачыў, што рашэнне аб прызыве прымае камісія, дзе толькі адзін чалавек мае дачыненне да войска — вайсковы камісар.
«У інтарэсах вайсковага ведамства хай лепш дзесяць абсалютна здаровых не будуць праходзіць ваенную службу, чым адзін, які мае захворванне», — сказаў Макараў.
Ён адзначыў, што ў сітуацыі з Мікітам Балоціным трэба разбірацца дэталёва і «дзейнічаць строга ў прававым полі». Хто менавіта дапусціў памылку і панясе адказнасць, нельга сказаць адразу. Павінна праводзіцца праверка ў рамках паўнамоцтваў вайсковага камісарыята.
Макараў дадаў, што ў дадзеным выпадку павінен прымаць рашэнне суд.
Паводле словаў Макарава, за восем месяцаў мінулага года каля 150 прызыўнікоў у Беларусі былі камісаваныя з войска толькі паводле псіхіятрычных падстаў, якія выявілі ваенныя медыкі. У некалькіх выпадках камісаваным маладым людзям кампенсавалі нанесеную шкоду.
Дарэчы, на ўліку прызыўнікоў у Беларусі ўсяго стаіць больш за 230 000 чалавек. За адзін прызыў павінна прызывацца не больш за 10 000 чалавек, заўважыў прэс-сакратар Міністэрства абароны.
