Вершы Максіма Багдановіча ў выкананні тэлевядоўцаў Юрыя Жыгамонта і Аляксандра Улейчыка, пісьменніц Раісы Баравіковай і Алены Масла, дырэктара гісторыка-археалагічнага музея Юрыя Кітуркі і гродзенскіх школьнікаў гучалі 16 лістапада ў Новым замку. Тут праходзіў урок «Чытаем па-беларуску з velсom», прысвечаны 125-годдзю паэта.
«Развіццё нацыянальнай ідэнтычнасці і падтрымка дзяцей гэта тыя напрамкі сацыяльнай адказнасці бізнеса, якія развівае кампанія», — распавяла куратарка праекта Катажына Валкоўская.
«У гэтым праекце абодва напрамкі зліліся. Думаем, што такімі ўрокамі ўдасца пасеяць у дзецях зерне цікавасці, што ў будучыні перарасце ў любоў да мовы і беларускай культуры ўвогуле».
Усе дзеці - наскрозь беларусы
Юрый Жыгамонт лічыць, што такога кшталту акцыі прыцягваюць увагу да мовы, прымушаюць задумацца, чаму ў незалежнай Беларусі родная мова знаходзіцца не на самым пачэсным месцы. «У школе мала часу даецца на вывучэнне мовы, а нават калі дзеці вучацца па-беларуску, то для паступлення маюць рыхтавацца на рускай — няма вышэйшых навучальных устаноў з беларускім навучаннем. У нас дзве дзяржаўныя мовы, то павінна быць магчымасць карыстацца імі па-роўну.»
Што да дзяцей, то «і гомельскія, і віцебскія, і гродзенскія — яны ўсе наскрозь беларусы», мяркуе Юры Жыгамонт. «Калі размаўлеш з дзеткамі, адчуваецца, што беларуская мова ў іх усярэдзіне, што яны беларусы, што ім хочацца гаварыць на беларускай мове і яны з задавальненнем гэта робяць».
Дзеля падтрымкі мовы, на думку Юрыя, кожны павінен рабіць усё што можа: «Трэба разумець, што жывём не толькі сённяшнім днём. Мы прыйшлі на гэту зямлю, а мова ўжо была. Мы сыдзем, а яна павінна застацца».
Моўная разнастайнасць — як шматколерная вясёлка
«Дождж ідзе — ён з кропель складаецца. Праўда? — далучаецца да размовы пісьменніца Алена Масла. — Любое дзеянне, што робіцца з любоўю да справы, знаходзіць водгук у сэрцах. Тут дзеці - проста агонь. А калі яны бачаць падтрымку ад сур’ёзных дарослых — дырэктара музея, настаўнікаў, пісьменнікаў - гэта іх вельмі натхняе».
Захаванне моўнай разнастайнасці на думку Алены надае свету вакол «шматколернасць вясёлкі». «Калі змяшаць усе фарбы ў адну, то гэта будзе проста шэры колер. А калі падтрымліваць шматколернасць, то вясёлка будзе ззяць. Не трэба нам самім сябе збядняць. Няхай у нас будуць англійская, польская, нямецкая, турэцкая, руская мовы — але няхай будзе і беларуская. Мы за яе ў адказе. За нас яе ніхто не захавае».
Чужое жалеза не дапаможа
Юрый Кітурка ўзгадаў для школьнікаў прачытаную ім у дзяцінстве казку «Роберт — захавальнік жалеза» эстонца Уладзіміра Бээкмана. «Сярод герояў там былі жалезныя чалавечкі, што меліся захоўваць жалеза ад іржы. З гэтай казкі я запомніў словы, глыбокі сэнс каторых зразумеў пазней: «Дружа! Калі ў цябе няма свайго жалеза, чужое табе не дапаможа».
Калі стаў дарослым, то ўсвядоміў, што наша «жалеза» гэта Максім Багдановіч, Янка Купала і ўсе іншыя пісьменнікі Беларусі, каторыя захоўваюць нашу мову ў сваіх творах. Наша «жалеза» гэта наша мова. Калі ў нас яе не будзе, то нам ніхто не дапаможа".
Тое, што праект скіраваны не толькі на дзяцей, падкрэсліла Раіса Баравікова. «Гэтай акцыяй velсom дае прыклад іншым кампаніям, бізнесу, камерцыйным структурам. І потым, гэта мецэнацтва нават у нейкім сэнсе, аднаўленне вельмі шляхетных традыцый».
Таксама гэта вялікая падтрымка пісьменніцкаму асяродку, лічыць яна: «Адчуваецца, што не мы адны клапоцімся пра мову, што і бізнес надае ёй значэнне. Радуе, што пачаўся такі вельмі харошы духоўна-асветніцкі рух да беларускага слова».
Праект закране 20 тысяч дзяцей
Праект «Чытаем па-беларуску з velсom» пачаўся год назад і за гэты час у ім узялі ўдзел больш за 11 тысяч школьнікаў з Мінска і Мінскай вобласці, Гомельшчыны і Гродзеншчыны. Бліжэйшым часам каманда праекта наведае Магілёўшчыну і Віцебшчыну. Мяркуецца, што агулам пачытаюць па-беларуску з velсom каля 20 тысяч маленькіх беларусаў.
Апроч гэтай акцыі кампанія ладзіць іншыя ініцыятывы ў падтрымку роднай мовы. Ужо 26 лістапада ў Гродне пройдзе прэм’ера спектакля «Флейта-чарадзейка» сямейнага інклюзіўнага тэатра «і». Гэта будзе мюзікл на беларускай мове з удзелам дзяцей з аўтызмам. Для дарослых аматараў беларускай мовы і літаратуры ў сеціве ідзе праект «movabox — чытаем па-беларуску!»
