Косця едзе на вайну. Добраахвотнік з Гродна распавёў, як трапіў ва ўкраінскае войска

«Я ва Украіне», — напісаў журналістцы Hrodna.life гродзенец Косця (імя змененае) амаль праз два месяцы спробаў трапіць добраахвотнікам ва ўкраінскае войска. Дзеля гэтага яму давялося перасекчы пяць краін і прайсці мноства перамоваў і ўзгадненняў. Цяпер разам з сабакам Вольфам Косця служыць у батальёне імя Кастуся Каліноўскага. Для Hrodna.life ён распавёў, чаму хацеў стаць добраахвотнікам і за што зараз ваюе.

На апошнія грошы паехаў ваяваць ва Украіну

Пасля жнівеньскіх падзей 2020 года Косця з’ехаў з Гродна і жыў у Грузіі. «Мы прыехалі ў Тбілісі на пункт збору ў першы ж дзень [вайны]. Тады прэзідэнт Зяленскі сказаў: „Звяртайцеся ў пасольствы ў сваіх гарадах“. Я знайшоў у інтэрнэце, што людзі збіраюцца ля консульства ў Тбілісі і паехаў туды», — распавёў Косця карэспандэнтцы Hrodna.life.

На мітынгу ля амбасады Украіны сабралася шмат ахвотных ваяваць за Украіну. «Там быў дзед 68-гадовы з Абхазіі. Ён казаў: „Дайце мне аўтамат!“. Людзі гатовыя былі ісці хоць санітарамі, хоць ваду падаваць».

Праўда, у першыя дні вайны консульствы самі не ведалі, як дапамагчы ўсім ахвочым трапіць ва Украіну і абараняць краіну. Хлопцаў накіравалі ў Турцыю — праз яе ў гэты час накіроўваліся ва Украіну гуманітарныя рэйсы. У дыппрадстаўніцтве Украіны ў Стамбуле вырашыць пытанне з накіраваннем у краіну таксама не ўдалося.

«Мы прыйшлі ў консульства, а нам адмовілі [дапамагчы трапіць ва Украіну]. Камон, кажу. Мы наогул хочам вашу краіну абараняць. Нам жыцці свае для гэтага не шкада. Але не. Па выніку засталіся на вуліцы».

Косцю прыйшлося вярнуцца ў Грузію і шукаць іншыя шляхі. Пасля доўгіх працэдур анлайн верыфікацый і ўзгадненняў ягоны маршрут прайшоў праз Польшчу і Малдову. Ён прызнаецца, што ў выніку на ўсе спробы трапіць ва Украіну сышлі апошнія грошы. Але ў сярэдзіне красавіка ў яго ўсё атрымалася. Косцю залічылі байцом у батальён беларускіх добраахвотнікаў імя Кастуся Каліноўскага.

Батальён Кастуся Каліноўскага — беларускі добраахвотніцкі батальён, сфармаваны ў сакавіку 2022 года для абароны тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны ад расійскага ўварвання. У фармаванне ўвайшлі сябры тактычнай групы «Беларусь», удзельнікі арганізацыі «Белы легіён», прадстаўнікі руху «Малады фронт», грамадзяне Беларусі, якія эмігравалі ва Украіну пасля пратэстаў летам-восенню 2020 года. У Дзень Волі, 25 сакавіка, батальён увайшоў у склад Узброеных сілаў Украіны.

«Зашнураваў красоўкі і застаўся на плошчы»

Да жніўня 2020 года Косця быў адным з многіх хлопцаў-падшыванцаў: «Нарадзіўся, рос, у школу хадзіў у Гродне. Гуляў у рэгбі і амерыканскі футбол. Пасля школы збіраў мэблю і працаваў на будоўлі. Вайна была — калі толькі ў двары яблыкамі. Або ў кампутарных гульнях, — распавёў ён Hrodna.life. — Ці ў нейкіх вулічных калатнечах».

Самая вялікая «калатнеча» здарылася з Косцем пасля выбараў 9 жніўня на плошчы Савецкай. «Нас затрымалі аднымі з першых, — успамінае ён. — Нават не думаў, што такое ў Гродне магчыма. Што выйдуць людзі, што будуць круціць нават жанчын з дзецьмі. Вядома, я пачаў абурацца і апынуўся ў турме».

Чытайце таксама: «Тэрміновікі - закладнікі сітуацыі». Дэмбелі распавялі пра ўдзел у разгонах пратэстаў у Гродне і Мінску

Па словах Косці, яго выпусцілі з турмы са штрафам у 20 базавых (у 2020 годзе — 540 рублёў) на наступны дзень. «Выйшаў і ўбачыў, што людзі зноў збіраюцца на плошчы. Я нават дадому не пайшоў. Зашнураваў красоўкі і застаўся на плошчы».

Успомніце, як гэта было: Работники «Химволокно» и «Гродно Азот» вторые сутки ведут переговоры с властями

«Вярнуцца ў Гродна — пасля перамогі»

Казаць пра тое, дзе і што цяпер робіць батальён і сам Косця — нельга. Гэта закрытая інфармацыя. Затое ўспамінаць свой горад — можна. Добраахвотнікі распавядаюць адзін аднаму пра свае родныя мясціны. «Люблю Гродна, сумую. Мару прайсціся ўначы па цэнтры горада або пагуляць з сабакам у Пышках. Гэта найлепшы горад на планеце. Хачу туды вярнуцца пасля вайны, — кажа Косця, а потым удакладняе, — пасля перамогі».

Байцы батальёна Кастуся Каліноўскага. Скрын з відэа тэлеканала ICTV

У войску Косця не служыў. Пра сапраўдную вайну чуў ад аднаго з сваіх сваякоў, які ваяваў у Афганістане. «Маглі забіць, — скупа казаў той. — [у вёсцы] маглі накарміць, а маглі ў спіну стрэліць». Яшчэ ён заўсёды казаў, што «Лепш бы не было ніякай вайны» і называў яе «бессэнсоўнай стратай для ўсіх».

Вайна за Украіну, на думку Косці, іншая: «Гэта вайна за свабоду. Не на дзень, не на месяц — да перамогі. Каб нашы дзеці маглі жыць. Каб унукі жылі. Добраахвотнікі тут яшчэ доўга будуць патрэбныя. Пакуль галоўная зброя Украіны — баявы дух і аўтаматы».

Косця служыць разам з сабакам — нямецкай аўчаркай Вольфам. Цяпер ён адпускае 7-месячнага шчанюка працаваць на затрыманне, ахову і пошук. Скрын з відэа телеканала ICTV

МУС Беларусі 26 сакавіка 2022 года заявіла, што ім вядома пра 50 удзельнікаў батальёна імя Кастуся Каліноўскага. Паводле беларускага заканадаўства не санкцыянаваны ўладамі Беларусі ўдзел у баявых дзеяннях на тэрыторыі іншай дзяржавы лічыцца наёмніцтвам.

Артыкул 133 КК прадугледжвае за гэта ад 3 да 7 гадоў пазбаўлення волі. Паводле артыкула 361−3 «удзел на тэрыторыі замежнай дзяржавы ва ўзброеным фармаванні або ўзброеным канфлікце, ваенных дзеяннях, вярбоўка альбо падрыхтоўка асоб да такога ўдзелу» караецца турэмным зняволеннем на тэрмін да 5 гадоў. Калі ўдзел у батальёне кваліфікуюць па артыкуле 356−1 як «пераход на бок ворага падчас вайны або ўзброенага канфлікту, альбо іншае аказанне дапамогі замежнай дзяржаве (…) у правядзенні дзейнасці, накіраванай на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь», то максімальнае пакаранне складзе 15 гадоў пазбаўлення волі.

Калі мы ўсе вернемся — гэта будзе райскае месца

У Грузіі ў Косці таксама з’явіўся сябар, які раней ваяваў. «У Батумі я жыў у грузінскага спецназаўца, які ваяваў у Іраку, Афганістане. Яму 48 гадоў, ён увесь у шнарах. Ён пасля вайны серфінгам захапіўся. Змог знайсці сябе — не заскочыў у бутэльку, не падсеў на траўку. Гэтай вясной яго ў Каліфорнію клікалі, на найлепшыя хвалі. А ён паехаў ва Украіну ваяваць».

Пра свае пасляваенныя планы Косця кажа, што «ўсё будзе добра». А яшчэ, што ён бы хацеў арганізаваць у Гродне цэнтр дапамогі падлеткам: «Калі яны пасля заняткаў будуць усміхацца, а не шкадаваць пра страчаны час, гэта будзе самай лепшай узнагародай».

Дзяўчыне, з якой пазнаёміўся ў Грузіі, і якая чакае Косцю з вайны, ён паабяцаў абавязкова паказаць свой родны горад: «Калі мы ўсе вернемся, гэта будзе райскае месца».

Падзяліцца

Апошнія запісы

«Пабачыць Гродна — і памерці». Як наш горад стаў міжваеннай «сталіцай самагубцаў»

У міжваенны час Гродна набыло незвычайную славу. Горад стаў месцам прыцягнення незвычайных турыстаў - тых,…

21 лістапада 2024

«Нармальны быў гастраном — цяпер там прадаюць шпалеры». Ці хапае крамаў у цэнтры Гродна?

Ці хапае ў цэнтры Гродна прадуктовых крам? Спрэчкі наконт гэтага выклікала адкрыццё на перакрыжаванні Савецкай…

21 лістапада 2024

Дзе арганізаваць святочную фотасесію? Гродзенскія студыі ўжо падрыхтавалі навагоднія лакацыі

Прыбраныя ялінкі, свечкі, навагоднія вянкі і гірлянды, аксаміт, светлы ці цёмны фон на выбар. Гродзенскія…

19 лістапада 2024

«Перад выбарамі - спрыяльны час для петыцый». Як прымусіць чыноўнікаў вырашаць праблемы і чаму новая пляцоўка «меркаванне.бел» для гэтага не пасуе

Улады стварылі новую платформу “меркаванне.бел”. Яе пазіцыянуюць як анлайн-пляцоўку, на якой кожны зможа ў вольнай…

15 лістапада 2024

«У Гродне жывуць тыя яшчэ „шалёныя імператрыцы“». Стваральніца брэнда Krikate расказала, як дабралася да парыжскага тыдня моды

Калекцыя адзення гродзенкі Кацярыны Карлацяну дэбютавала гэтай восенню на Парыжскім тыдні моды. А пачыналася ўсё…

14 лістапада 2024

«Першы прыбытак патраціў на станок». Гродзенец у школе выточваў біты, а ў 27 гадоў адкрыў сваю вытворчасць мэблі

Гродзенец Раман Нагула амаль паўжыцця працуе з дрэвам. Школьнікам ён пачынаў з бейсбольных біт, а…

13 лістапада 2024