На вуліцы ката ці сабаку чакае адлоў, смерць або пастаянныя пошукі ежы, начлегу і хованкі ад холаду. Камусьці пашанцуе трапіць у рукі валанцёраў або неабыякавых людзей. Hrodna.life разабраўся, як дапамагчы бяздомным жывёлам, каб не атрымаць траўму, не падчапіць мікраспарыю і не захварэць на шаленства.
Хто жыве на вуліцы
Як правіла, безнаглядныя жывёлы — гэта каты і сабакі. Самыя частыя прычыны аддачы або выкіду жывёлы — гаспадар «стаміўся», «нагуляўся», пачаў рамонт, памёр ўладальнік, рассталася пара і не дамовілася, з кім будзе жыць жывёла, распавяла Hrodna.life зааваланцёр Дар’я Куней, прадстаўнік Гродзенскага грамадскага аб’яднання абароны жывёл «След жыцця». Нават інтэлігентныя з выгляду людзі могуць выкінуць жывёлу, біць яе, прывязаць ў лесе, пакінуўшы паміраць.
«Собаки интервью не дадут». Фотоистория о жизни приюта для бездомных животных в Гродно
Адловам і знішчэннем безнаглядных жывёл у Гродна займаецца Спецыялізаваная аўтамабільная гаспадарка (САГ). Штогод у горадзе знішчаюць блізу 5 000 безнаглядных катоў і сабак, перадаюць зааваланцёры лічбы, агучаныя ў Гродзенскім гарвыканкаме прадстаўнікамі «Спецаўтагаспадаркі» ў 2017 годзе за 2016 год. Hrodna.life не змог пацвердзіць і актуалізаваць лічбы ў САГ.
Раней на пісьмовы запыт у САГ адказалі, што дадзеныя аб колькасці бадзяжных жывёл і сумы, якія затрачваюцца на іх утрыманне і ўтылізацыю, з’яўляюцца інфармацыяй аб вытворчай і камерцыйнай дзейнасці камунальнага прадпрыемства, і няма прававых падстаў для яе прадастаўлення Hrodna.life. Дадзеных на запыты зааваланцёраў таксама не даюць.
Безнаглядныя жывёлы
Безнагляднай з’яўляецца жывёла, якая не мае ўладальніка ці ўладальнік якой невядомы. Альбо жывёла, ад права валодання на якую ўладальнік адмовіўся. Безнаглядныя сабакі, кошкі ў населеных пунктах (у тым ліку з ашыйнікамі, жэтонамі і ў намордніках) падлягаюць адлову.
Адлоў безнаглядных сабак, катоў у населеных пунктах ажыццяўляецца ў мэтах прадухілення захворванняў людзей і жывёл на шаленства і іншыя інфекцыйныя хваробы, а таксама прадухілення укусаў людзей і жывёл. Адлоўленыя сабакі, кошкі, якія маюць рэгістрацыйныя жэтоны, утрымліваюцца на працягу пяці сутак у пунктах часовага ўтрымання жывёл, пра што паведамляюць уладальніку жывёлы. Далейшае выкарыстанне такіх жывёл ажыццяўляецца ў парадку, які вызначаецца адпаведным мясцовым выканаўчым і распарадчым органам.
Источники: Глава 2 Пастановы Міністэрства ЖКГ РБ ад 29 снежня 2001 г. № 23, Пастанова Савета Міністраў РБ ад 4 чэрвеня 2001 г. № 834
Калі вы знайшлі жывёлу на вуліцы, бераце з рук або купляеце ў заводчыка, перш за ўсё трэба звярнуцца да ветэрынара на першасны агляд.
Агульныя захворвання ў жывёл і чалавека
Зааантрапанозы — так называюцца хваробы, агульныя для чалавека і жывёл. Самыя распаўсюджаныя: шаленства (смяротнае інфекцыйнае захворванне, выкліканае вірусам шаленства), лептаспіроз (вострая інфекцыйная хвароба, узбуджальнікам якой з’яўляюцца бактэрыі роду лептаспіра), гельмінтоз (захворванні, выкліканыя гельмінтамі - паразітамі), мікраспарыя (грыбковае заразнае скурнае захворванне чалавека і жывёл), распавяла Hrodna.life Юлія Верас, ветэрынар у «ІП Верас». Ветэрынар робяць зніжку на лячэнне і кастрацыю ўзятым з вуліцы жывёлам.
Як не заразіцца?
Чалавек заражаецца зааантрапанозамі пры кантакце з жывёламі. Трэба старацца менш кантактаваць з хворымі жывёламі, пры ўкусах або драпінах ад бяздомных жывёл — адразу звярнуцца ў медустановы, выконваць правілы асабістай гігіены, пажадана чысціць абутак (па прыходзе дадому), каб сваіх гадаванцаў не заразіць, распавяла Юлія Верас.
Калі падабралі жывёлу з вуліцы, абавязкова схадзіце да ветэрынара на агляд жывёлы. Таксама абавязковая вакцынацыя і дэгельмінтызацыя — лячэнне ад гельмінтаў.
Шаленства. Гэта небяспечнае захворванне, якое можа перадавацца чалавеку і прывесці да смерці. Пераносчыкам шаленства можа быць любая цеплакроўная жывёла — кот, сабака, янот, вожык, карова, некаторыя віды птушак.
Таму пасля ўкусу, драпіны, нанясення слюны любым, нават вонкава здаровым жывёлам, неабходна:
- правесці першасную апрацоўку месца кантакту — старанна прамыць струменем вады з мылам;
- пры наяўнасці раны — пасля прамывання з мылам апрацаваць краі раны 5% настойкай ёду;
- накласці стэрыльную павязку і неадкладна (на працягу сутак пасля кантакту) звярнуцца ў медыцынскую ўстанову, паведамляе Міністэрства аховы здароўя Беларусі.
Зааваланцёр Дар’я пры лячэнні не аднаго дзясятка катоў з мікраспарыяй не заражалася захворваннем, як і яе калегі. «Трэба проста памыць рукі пасля таго, як узялі на рукі жывёлу», — сказала яна Hrodna.life. Таксама, на яе думку, цяжка заразіцца гельмінтамі праз сліну. Каб гэта здарылася, прыйдзецца, напрыклад, ёсць з жывёлай з адной міскі.
Іншыя захворванні - напрыклад, кашаль — працякаюць па-рознаму ў сабакі, кошкі і чалавека. Каціныя або сабачыя блыхі і вошы на чалавеку не жывуць, распавяла зааваланцёр.
— Так, кашаль па характары ва ўсіх розны. Ён можа сігналізаваць аб развіцці цалкам розных па этыялогіі хвароб (віруснае паражэнне, пухліны, паразітарныя, алергічныя рэакцыі, праблемы з сэрцам ці лёгкімі) і гэтак жа залежыць ад сілы, характару, тэмбру, працягласці, калі або ў які час праходзіць.
Блыхі жывуць у густой і цёплай поўсці. На чалавека могуць пераскочыць, кусаць, але жыць на ім не змогуць. Так што ад жывёл блыхамі і вошамі не заразішся, — пацвердзіла ветэрынар Юлія Верас.
Як ня выклікаць агрэсію ў жывёлы?
- Ня трэба падыходзіць да жывёлы, будучы п’яным. Пах алкаголю можа выклікаць у іх агрэсію;
- Не падыходзьце да чужых жывёл. Калі побач ёсць гаспадар, удакладніце, ці можна пагладзіць жывёлу;
- Вучыце дзяцей правілам зносін з жывёламі. Не пакідайце дзіця з жывёлай без нагляду дарослых. Як правіла, у выпадку ўкусу або драпіны вінаваціць будуць жывёлу, калі яна бяздомная — выклічуць спецыялістаў па адлове з «Спецаўтагаспадаркі». Атрыманыя траўмы могуць выклікаць у дзіцяці ў будучыні фобію.
Як засцерагчыся ад безнагляднага сабакі?
Агрэсіўным можа быць любы сабака. Не толькі бяздомны, але і хатні - з прыватнага сектара або бліжэйшага прадпрыемства, распавяла Дар’я Куней Hrodna.life.
Прычыны агрэсіі і брэху:
- ахоўвае сваю тэрыторыю або гаспадара, які там знаходзіцца;
- адчувае страх;
- адчувае раздражненне. Часцей за ўсё такая агрэсія выліваецца на веласіпедыстаў - раздражняюць колы;
- нуда.
Сабака можа брахаць ад страху, каб у сваю чаргу напалохаць мінака. Гэта лёгка распазнаць — ён падціскае хвост паміж лап, стаіць на досыць бяспечнай адлегласці і не нападае.
Калі поўсць на жывёле ўстала дыбам, хвост трубой — сабака гатовы атакаваць. Такія паводзіны досыць небяспечныя. Нельга паварочвацца да сабакі спіной — ён можа напасці. Трэба звяртаць увагу, каб ён не набліжаўся — сабаку можа надакучыць і ён сыдзе. Не трэба махаць рукамі, крычаць жаласным голасам — сабакі рэагуюць на інтанацыю. Клікаць на дапамогу трэба выразнымі інтанацыямі.
Можна асцярожна абыходзіць бокам і сачыць, каб спіна была прыкрыта. Можна зрабіць выгляд, што падбіраеце камень, пры гэтым не абавязкова яго сапраўды шукаць. А затым выразнымі рухамі зрабіць выгляд, быццам замахваецеся. Сабака можа спалохацца і адысці.
Выпадкі нападаў жывёл на чалавека вельмі рэдкія. Калі гэта здарылася, перш за ўсё трэба згрупавацца, закрываць твар і шыю і гучна клікаць на дапамогу.
Самае галоўнае — захоўваць спакой. Спалох прыцягвае жывёл — яны адчуваюць страх. Людзям, якія баяцца сабак, лепш пазбягаць сустрэч з імі.
Газавыя балончыкі не дзейнічаюць на сабак. Сабака на адлегласці можа брахаць, таму што засцерагае сябе. Калі вы падбяжыце з балончыкам, то справакуеце агрэсію. Да таго ж, існуе артыкул за жорсткае абыходжанне з жывёламі (Ст. 339−1 КК — Жорсткае абыходжанне з жывёлай — Hrodna.life).
Парады ад ветэрынара:
1. Не правакаваць.
2. Не глядзець у вочы — гэта свайго роду выклік для сабакі. Хаця спецыялісты лічаць, што многія сабакі могуць па погляду ў вочы могуць убачыць, які вы чалавек.
3. Старацца прайсці міма, неяк абыйсці яго, прыкрываючыся чым-небудзь (торбай або палкай). Калі гэта бяздомны сабака, паспрабаваць знайсці падыход і пакарміць (але такое могуць не ўсе і не кожная сабака да сябе падпусціць — ад боязі чалавека).
4. Не адпускаць адных дзяцей або сабак дробных парод.
Даведацца актуальную статыстыку па ўкусах безнаглядных жывёл у траўмапункце Hrodna.life не ўдалося. У 2017 годзе ў Гродне ад укусаў сабак пацярпелі 304 гараджан, з іх 99 дзяцей, у 2018 годзе — 318, у тым ліку 100 дзяцей. За тры месяцы 2019 года медыцынская дапамога пасля ўкусаў жывёл спатрэбілася больш за 20 людзям, паведамляе пракуратура Гродна. Часам пры звароце да медыкаў пасля ўкусу хатняй жывёлы людзі кажуць, што былі укушаны бяздомнай, каб у гэтай жывёлы і яго ўладальніка не было праблем, звяртае ўвагу Дар’я.
Як дапамагчы безнагляднай жывёле?
Каму патрэбна дапамога. Калі хатняя жывёла бегае па вуліцы, мабыць, уладальнікі недастаткова добра за ім глядзяць, і яна мае патрэбу ў вашай дапамогі.
«Калі котка ў рукі не ідзе, яе браць дадому не варта, таму што яна не сацыялізаваная. Калі котка падыходзіць і лашчыцца, яе трэба прыбіраць з вуліцы хоця б таму, што ласкавыя доўга не жывуць. Яны ўвесь час шукаюць зносін з людзьмі, а ў большасці сваёй людзі не хочуць зносін, могуць штурхнуць, баяцца за сваіх дзяцей», — сказала Дар’я.
Пакарміць. Не ў кожнага ёсць магчымасць забраць жывёлу дадому або на час да ўладкавання. Самае простае, што можа зрабіць кожны, — пакарміць. Улетку — яшчэ і напаіць, таму што жывёлы пакутуюць ад смагі. У халодны час года беспрытульным жывёлам неабходна харчаванне для атрымання энергіі, каб сагрэцца. У холад на галодны страўнік нерэальна выжыць — кот без ежы памірае за сем гадзін.
Зрабіць фота. Можна зрабіць фота жывёлы і размясціць у сацыяльных сетках. Магчыма, яна камусьці спадабаецца і здабудзе новы дом.
Адвезці да ветэрынара. Калі вы сустрэлі жывёлу ў дзіўным ці дрэнным стане і хочаце яму дапамагчы — адвязіце да ветэрынара. Часам недарагія кроплі дапамогуць кату справіцца з мікраспарыяй або алергіяй.
Звярнуцца ў зааабарончыя арганізацыі. У Гродне тры арганізацыі, якія дапамагаюць безнаглядным жывёлам:
— Дабрачыннае грамадскае аб’яднанне абароны жывёл «Выратуй жыццё»,
— Гродзенскае грамадскае аб’яднанне абароны жывёл «Адданае сэрца»,
— Гродзенскае грамадскае аб’яднанне абароны жывёл «След жыцця».
Месца, дзе жывуць жывёлы, ёсць толькі ў «Адданага сэрца». Астатнія арганізацыі бяруць жывёл на ператрымкі, дзе выходжваюць хворых. Як дапамагчы арганізацыям, чытайце ў іх на старонках. Сярод варыянтаў - грошы, кармы, лекі, аплата лячэння, аўтадапамога, дапамога рукамі - уборкай і выгулам, дапамога ў прыбудове жывёл, ператрыма.
Узяць на ператрымку і шукаць новых гаспадароў.
Узяць да сабе дадому. Браць жывёлу дадому — адказны крок. Ператрымка дапаможа зразумець, ці гатовыя вы да жывёлы.
Кото-строфа и собачья жизньЧто в Гродно с бродячими животными и как это исправить
