Да 2020 года ў Гродзенскім раёне працавалі 110 аграсядзіб. Пасля пандэміі і грамадска-палітычнага крызісу да пачатку 2023 года іх засталося менш за 80. А апошнія змены 2023 года перажылі ўсяго 50 аграсядзіб.
У суседніх раёнах Гродзенскай вобласці сітуацыя яшчэ горшая: у Лідскім раёне засталося 24 аграсядзібы, у Воранаўскім — 22, у Смаргонскім раёне — 19, у Шчучынскім — 17, у астатніх — яшчэ менш, піша «Перспектива».
Да гэтага сфера агратурызму ў Беларусі паказвала стабільны рост. У 2006 годзе аграсядзіб было ўсяго 34, а ў пачатку 2020 — ужо 2760. У параўнанні з 2019 годам іх стала больш на 12%. У 2020 прыйшла пандэмія, але пасля яе на фоне абмежаванняў для замежных падарожжаў у Беларусі вырас унутраны турызм. 2023 год стаў пераломным для раней квітнеючай сферы.
Новыя правілы: падсобная гаспадарка і 10 пакояў
З студзеня 2023 года ўступіў у сілу ўказ прэзідэнта № 351 «Аб развіцці аграэкатурызму». Ён прынёс новыя патрабаванні да аграсядзіб. Так, яны павінны аказваць у комплексе не менш двух відаў паслуг, весці асабістую падсобную гаспадарку або вытворчасць і перапрацоўку прадукцыі, знаёміць гасцей з прыроднымі сельскагаспадарчымі і архітэктурнымі аб’ектамі, нацыянальнымі традыцыямі. Нельга мець больш за 10 жылых пакояў, інакш бізнэс аднясуць да катэгорыі міні-гатэля і прадпрымальніцкай дзейнасці. Участак павінен быць добраўпарадкаваны, даступны людзям з абмежаванымі фізічнымі магчымасцямі, мець зручныя пад’язныя шляхі і паркоўку.
Перарэгістрацыю трэба было прайсці да 1 ліпеня 2023 года. Да гэтага спецыяльна створаная камісія аб’ехала ўсіх заяўнікаў. З 79, якія працавалі ў пачатку года, працягнулі працу роўна 50.
Чытайце таксама: У Гродна вырашылі прыцягваць турыстаў з новай краіны. Зараз 80% - расейцы
Аплата — у 12 разоў больш
Да 2021 года аграсядзібы плацілі дзяржаве адну базавую велічыню на год. У 2021 суму паднялі да 2 базавых велічынь на год, а з 1 студзеня 2022 г. — да адной базавай штомесяц. З 1 ліпеня 2023 года большасць уладальнікаў аграсядзіб абавязаны плаціць падатак на прафесійны прыбытак праз адмысловую мабільную праграму. Папярэднюю схему выплаты збору пакінулі для тых, хто займаецца адраджэннем, захаваннем, развіццём беларускіх народных промыслаў і традыцый і знаходзіцца далёка ад абласнога цэнтра. У Гродзенскім раёне з 32 заяваў аб жаданні аплачваць збор, як раней, задаволілі толькі дзевяць.
Канец мерапрыемстваў і майстар-класаў
Таксама 19 верасня 2023 года ўступіла ў сілу пастанова Савета Міністраў № 608 «Аб арганізацыі і правядзенні культурна-відовішчных мерапрыемстваў». Ааграсядзібы яно таксама закранула. Зараз ім нельга праводзіць у сябе забаўляльныя праграмы з любым вядоўцам. Трэба шукаць юрыдычную асобу, якая трапіла ў рэестр арганізатараў мерапрыемстваў. Яна стане пасярэднікам паміж уладальнікам аграсядзібы і выступоўцамі, узгодніць праграму і выступоўцаў у аблвыканкаме. Свята для гасцей можна арганізоўваць, толькі атрымаўшы такі дазвол.
Пры гэтым паводле аблвыканкама, у турыстаў у топе аказваюцца аграсядзібы, якія акрамя начлегу і ежы могуць прапанаваць майстар-класы, дэгустацыі і іншыя забаўкі.
Чытайце таксама: «Ездзяць, але не афішуюць». Што адбываецца з турызмам у Гродзенскай вобласці?
«Усё добра»
Нягледзячы на ўсе змены, сфера выстаялася дзякуючы таму, што больш за 20 гадоў таму атрымала добры штуршок і прэферэнцыі для развіцця агратурызму, лічыць галоўны спецыяліст сектара спорту і турызму Гродзенскага райвыканкама Аляксандр Жэгала. «Тыя, хто вырашыў у ёй застацца, весці бізнэс, працягваюць працаваць», — сказаў ён.
«Адсеялі тых, хто не дапрацоўваў, пакінуўшы ў справе наймацнейшых гульцоў», — апісалі сітуацыю на дзяржаўным канале «Гродно Плюс».
