Чапаеў вярнуўся ў Гродна. Дзе паставілі помнік, які знялі тры гады таму

Бюст Васілія Чапаева, які дэмантавалі з вуліцы Васілька ў лютым 2019 года, усталявалі ў скверы на вуліцы Шчорса. Ён будзе знаходзіцца побач з вайсковай часткай 5522, у якой базуецца гродзенскі АМАП. Раней бюст планавалі перадаць у гісторыка-археалагічны музей.

Помнік Чапаеву стаў суседам іншага героя Грамадзянскай вайны Расіі - Мікалая Шчорса. Яго помнік стаіць у скверы ўжо даўно.

Тэрыторыю вакол бюста Чапаева акультурваюць. Там ужо з’явіліся лавачкі і сметніцы — усё ў стылі «мілітары».

Калі і чаму прыбралі Чапаева?

У лютым 2019 года гарадскія службы знялі з пастамента на вуліцы Васілька бюст героя грамадзянскай вайны ў Расіі Чапаева. Помнік абяцалі адрэстаўраваць да 75-годдзя Гродзенскай вобласці. Жыхары горада актыўна абмяркоўвалі лёс помніка і магчымыя яму альтэрнатывы. Адна з прапаноў - замяніць Чапаева на помнік паэту Міхасю Васільку, імя якога носіць цяпер вуліца. 31 сакавіка 2019 года стала вядома, што бюст Чапаева адправяць у музей. Гарадскія ўлады падтрымалі прапанову аб пераносе помніка.

Расійскае інфармацыйнае агенцтва «Чырвоная Вясна» адправіла запыт у МЗС РФ. Дыпламаты ў красавіку 2020 сустрэліся з прадстаўнікамі Гродзенскага аблвыканкама. Тыя далі зразумець, што дэмантаж бюста Чапаева не з’яўляецца «барацьбой з савецкімі манументамі».

У жніўні 2020 года ўнучатая пляменніца Чапаева Марына Чапаева звярнулася да Лукашэнкі з просьбай перадаць помнік у Расію

Прыводім тэкст звароту Марыны Чапаевай:

«Паважаны Аляксандр Рыгоравіч, Мяне клічуць Марына Чапаева, я ўнучатая пляменніца легендарнага героя грамадзянскай вайны Васіля Іванавіча Чапаева. Я прашу прабачэння, што мне даводзіцца звяртацца да вас у такі напружаны момант і, так бы мовіць, карыстацца сітуацыяй. Але, быць можа, мая просьба некалькі разрадзіць абстаноўку. Генеральная пракуратура Расіі накіравала мой зварот у Генпракуратуру Беларусі аб дэмантажы бюста Васіля Чапаева ў горадзе Гродна. У мінулым годзе яго па-варварску отбойными малаткамі знеслі, нібыта для рэстаўрацыі па патрабаванню вашых нацыяналістаў з «Малады фронт».

Для Саратава Чапаеў - герой, які выратаваў горад ад штурму белочехов, то ёсць інтэрвентаў. Але ён яшчэ і сімвал вызвалення нашай дзяржавы ад замежнага ўмяшання. Тут у Саратаве ёсць вуліца Чапаева, але няма помніка. Бюст героя грамадзянскай вайны заняў бы годнае месца ў нашым горадзе. Прашу вас зрабіць вялікадушны жэст і перадаць бюст Чапаева ў Расею. Жадаю вам поспеху, спадзяюся на ваша спачуванне і водгук".

Пасля дэмантажу помні Чапаеву знаходзіўся на адным з прадпрыемстваў ЖКГ, у Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей яго так і не перадалі.

Ці быў калі небудзь Чапаеў у Гродне?

Чапаеў ніколі не быў ні ў Гродне, ні ў Беларусі. Па адной з версій, якую распавядаў краязнаўца Віктар Саяпін, бюст героя Грамадзянскай вайны ў Расіі трапіў у Гродне выпадкова: яго перадалі «ў нагрузку» разам з будаўнічымі матэрыяламі з украінскага камбіната.

У савецкі час у Гродне была вуліца Чапаева, але ў 1994 годзе яе перайменавалі ў гонар беларускага паэта Міхася Васілька, які жыў на ёй. Помнік Чапаеву пры тым заставаўся на вуліцы.