Ад пандэміі, каранціну і закрытых межаў пакутуюць многія галіны эканомікі. Жыхары прыгранічнага Гродне ў поўнай меры адчулі на сабе ўсе «радасці» новай рэальнасці, піша abw.by.
Абласны цэнтр, размешчаны паблізу граніц з двума еўрапейскімі дзяржавамі, можна лічыць ледзь не цэнтрам прыгранічных рухаў. Бізнес многіх гараджан, як легальны, так і не зусім, быў цесна звязаны з мяжой.
Попыт ёсць, але заканадаўства не дазваляе
У новых рэаліях першымі без працы засталіся перавозчыкі, якія арганізуюць шоп-туры і трансферы з Гродна ў Польшчу і Літву. Цяпер маршруткі, якія вазілі людзей па крамах і аэрапортах, у вялікай колькасці стаяць на паркоўках па ўсім горадзе.
Намеснік дырэктара фірмы «ЗЕТ» Генадзь распавёў, што рэгулярны рэйс, які ўжо даўно ажыццяўляла іх фірма, часова адменены па большай частцы з-за абмежаванняў, прынятых беларускім бокам.
«Нават пасля закрыцця межаў штодня ажыццяўлялася пасажырскія зносіны. Быў попыт, які ёсць і цяпер. Але праз несупадзенні ў польскім і беларускім заканадаўствах ажыццяўляць перавозкі стала практычна немагчыма».
Ва ўсім вінавата пастанова Саўміна ад 25 сакавіка 2020 года № 171, у адпаведнасці з якой грамадзяне, якія прыбылі ў Беларусь з краін, дзе рэгіструюцца выпадкі інфекцыі COVID-19, на працягу 14 каляндарных дзён з дня прыбыцця ў Беларусь павінны знаходзіцца ў самаізаляцыі ў хатніх умовах і не падлягаюць наступнаму пропуску праз мяжу РБ да заканчэння тэрміну самаізаляцыі.
Выключэнне — толькі для кіроўцаў, якія выконваюць міжнародныя перавозкі грузаў. Кіроўцы аўтобусаў у гэты спіс не ўваходзяць.
«Паводле польскага заканадаўству дзеянне каранціну не распаўсюджваецца на кіроўцаў міжнародных аўтобусаў. У Беларусі атрымліваецца, што пасля кожнага рэйса кіроўца павінен 14 дзён знаходзіцца ў самаізаляцыі. Звярталіся ў Міністэрства транспарту. Міністэрства таксама прапаноўвала ўнесці ў гэты спіс кіроўцаў міжнародных аўтобусаў, але Савет Міністраў палічыў, што кіроўца аўтобуса кантактуе з людзьмі і можа быць пераносчыкам інфекцыі «.
«Сёння (размова адбылася 23 красавіка. — Заўвага. рэд.) завезлі людзей у Польшчу, і кіроўца па вяртанні трапіў на каранцін. Папярэдні заказны рэйс фірма ажыццяўляла 13 красавіка».
Генадзь адзначае, што пры магчымасці іх фірма гатовая ездзіць у Польшчу штодня. «Але ў нас няма столькі кіроўцаў, каб пасля кожнага рэйса адпускаць іх на 14 дзён на каранцін. Ды і не кожны захоча пасля двухгадзіннага рэйса два тыдні сядзець дома».
Па словах намесніка дырэктара, па гэты дзень ёсць стабільны попыт на такія рэйсы: «Першыя дні было больш жадаючых вярнуцца з Польшчы, а цяпер, наадварот, усё больш людзей хоча з’ехаць у Польшчу на працу. Многія працадаўцы прадастаўляюць жыллё на час карантыну, каб людзі потым маглі прыступіць да працы «.
Дырэктар фірмы «ЗЕТ» Сяргей Якшэвіч, кажа, што ён, як і многія, чакае канчатковага праекта падтрымкі з боку дзяржавы. Паводле яго слоў, за сакавік выплаты ў бюджэт ужо ўнесены, плацілі па-старому.
«Пакуль паблажкі ёсць толькі з боку банка — дазволілі перанесці пагашэнне асноўнага доўгу на больш позні тэрмін. Арэндадаўцы таксама трохі ідуць насустрач. У астатнім пакуль чакаем. Хацелася б, каб было як у Польшчы, дзе кіроўцы аўтобусаў маюць права працаваць без каранціну».
«Спачатку думалі, што проста пойдзем у адпачынак»
На ўмовах ананімнасці нам удалося пагутарыць з чалавекам, які не першы год займаецца кантрабандай цыгарэт. Першапачаткова навіну аб закрыцці межаў ён, як і многія яго «калегі», успрыняў як магчымасць схадзіць у адпачынак на пару тыдняў, але ўсё аказалася не так.
«Кантрабандыстаў ўмоўна можна падзяліць на тры катэгорыі, — тлумачыць суразмоўца. -«Прафесіяналы» — тыя, для каго занятак кантрабандай з’яўляецца адзінай крыніцай даходу. Менавіта яны зараз апынуліся ў самай складанай сітуацыі. У лепшым выпадку ў некаторых ёсць, напрыклад, кватэра, якая здаецца ў арэнду, або жонка, якая ходзіць на працу. Але ёсць і такія сем'і, якія засталіся зусім без крыніцы даходу. Нехта зразумеў, што межы адкрыюць яшчэ не хутка, і праз месяц вымушанага адпачынку пайшоў у таксі або на іншую працу, каб хоць штосьці зарабіць.
Прасцей тым, хто займаўся кантрабандай, але пры гэтым меў нейкі паралельны бізнес або працу. Хоць, як правіла, кантрабанда ў такіх і была асноўнай крыніцай заробку, але без сродкаў існавання людзі не засталіся.
Менш за ўсё пацярпелі «аматары», для каго перавозка цыгарэт, паліва або тавараў з’яўлялася толькі дадатковым заробкам «.
У любым выпадку, па словах нашага суразмоўцы, закрыццё межаў вельмі моцна паўплывала на жыццё ў рэгіёне.
«Так ці інакш на памежным бізнесе зараблялі тысячы людзей. Гэта ж не толькі тыя, хто возіць цыгарэты, але і тыя, хто гандлюе імі оптам, людзі займаюцца перавозкай тавараў як для прадпрымальнікаў, так і на заказ».
VAT сабе плюс платная дастаўка
Паслугі па дастаўцы тавараў з польскіх крамаў і з інтэрнэт-пляцовак карыстаюцца вялікай папулярнасцю. Сярод такіх прадпрымальнікаў ёсць істотная канкурэнцыя, некаторыя з іх раней не бралі дадатковыя грошы за дастаўку, пакідаючы сабе толькі VAT (ПДВ). Зараз жа і яны сталі браць грошы за дастаўку — тэрміны пры гэтым павялічваюцца, але замовіць многія рэчы дагэтуль цалкам рэальна. Частка перавозчыкаў спыніла працу.
Як атрымалася высветліць у размове з адным з такіх бізнесменаў, цяпер тавар перавозяць праз мяжу з дапамогай кіроўцаў вялікагрузаў. Пры неабходнасці VAT на кіроўцу афармляюць пасярэднікі ў самой Кузніцы.
Натуральна, такое могуць дазволіць сабе не ўсе, хто займаўся дадзеных рамяством, а найбольш буйныя гульцы рынку дастаўкі, у якіх супрацоўнікі - па абодва бакі мяжы. Праўда, прывезці што-небудзь габарытнае ў гэты час сапраўды вельмі складана.
