Калі чакаць сапраўднага снегу і моцных маразоў, якім будзе надвор’е цяперашняй зімой, распавялі сіноптыкі і знаўца народных прыкметаў, піша «Вячэрні Гродна».
Прырода стала непрадказальнай
Сіноптыкі гавораць, што ў апошнія гады надвор’е зімой моцна змянілася і стала непрадказальным. Зімовыя месяцы становяцца падобнымі да пераходных вясновых і восеньскіх. Нашмат радзей тэмпература паветра зніжаецца да -20 градусаў і ніжэй. Снежнае покрыва ў апошнія гады часта бывае няўстойлівым. Калі раней снег выпадаў, як правіла, у сярэдзіне снежня і ляжаў доўга — ад 90 да 110 дзён, то ў апошнія дзесяцігоддзі - усяго 30−60 дзён. Выключэннем была зіма 2012−13 гадоў: тады снег сышоў толькі ў красавіку.
— Тым не менш пацяпленне практычна не адбілася на сярэдняй гадавой суме ападкаў, але прыкметна павялічылася нераўнамернасць і кантраснасць іх выпадзення, — распавяла інжынер-сіноптык філіяла «Гроднааблгідрамет» Белгідрамета Мінпрыроды Алена Іванова.
Надвор’е падказвалі зоркі і … лісце на дрэвах
Паўсотні гадоў таму, кажа метадыст Цэнтра культуры Людміла Лебедзь, нашы бабулі і дзядулі вызначалі надвор’е па народных прыметах. Якой будзе зіма, можна было даведацца яшчэ ўлетку. Ураджайнае лета — да халоднай зімы. Шмат грыбоў - зіма будзе зацяжнай, шмат шчаўя — будзе цёплай. Калі лета дажджлівае, зіма будзе снежная, лета сухое — да буранаў, лета легкадумнае — да завеяў. Пералётныя птушкі позна падаліся на поўдзень (а цяпер яны ўвогуле амаль не ляцяць) — зіма будзе мяккай і наступіць не хутка. Лісце з дрэў пачалі ападаць знізу — да зімы снежнай і марознай, калі зверху ўніз (як было гэтай восенню) — да сырой, мокрай, нехалоднай.
Па дыме з трубы дома, хатняй котцы або заходу прагназавалі надвор’е на бліжэйшыя некалькі дзён. Да прыкладу, дым сцелецца па даху — значыць, будзе непагадзь: вецер, дождж або снег, а дым слупом — дзень сухі і марозны. Ярка зоркі на небе гараць — да марозу. Калі закат аранжавы або барвовы, значыць, чакай ветру або завірухі. Закат светлы — да сухой і марознай надвор'і.
Котка згортваецца ў клубок ў крэсле або на печы — да пахаладання, мыску хавае — да марозу або да віхуры, кіпцюры точыць — чакай завеі, па пакоі бегае, гуляе — да марозу, моцна спіць або кладзецца на спіну — да пацяплення, аб ногі трэцца ды у акно глядзіць — чакай пацяплення.
Дарэчы па прагнозах сіноптыкаў gismeteo.by, снежань будзе адносна цёплым — у межах ад -3 да +2 градусаў. Снег абяцаюць у другой дэкадзе, а ў другой палове месяца пахаладае. Канец снежня чакаецца дажджлівым, але з плюсам. 31 снежня снег не прагназуюць, а ў першыя дні студзеня магчымы дождж.
Даведка
Па дадзеных Гроднааблгідрмета, у Гродне больш за ўсё снегу выпала зімой 1969−70 гадоў, снежнае покрыва — 53 см. Самая цёплая зіма была ў 1975 годзе (сярэднямесячная тэмпература — -0,1 градуса), самая халодная — ў 1963 году (сярэднямесячная тэмпература — -9,7 градуса). Самыя цёплыя дні ў снежні ў Гродна былі 5 снежня 1961 года (12,7 градуса), у студзені - 10 студзеня 2007 (11,8), у лютым — 24 лютага 1990 года (+15). Самыя халодныя — 31 снежня 1969 года (-31,6 градуса), 30 і 31 студзеня (-33,7) і 1 лютага 1970 года (-36,3). Самыя цёплыя зімовыя месяцы — снежань 2006 г. (3,4 градуса пры норме -2,2), студзень 1983 года (1,8 градуса пры норме -3,5), люты 1990 года (3,7 градуса пры норме -3,1). Самымі халоднымі былі снежань 1969 года (-10,2 градуса), студзень 1987 года (-15,6), люты 1956 года (-13,6).