У пачатку кастрычніка стала вядома пра здабычу драпежніка ў вёсцы Дзераўная, Слонімскага раёна, які меркавана нападаў на хатніх сабак. Навукоўцы з лабараторыі малекулярнай заалогіі пры Акадэміі навук, узялі біяпробы для правядзення генетычнага аналізу, каб усталяваць, кім быў забіты звер: ваўком або дзікім сабакам. У панядзелак Зялёнаму парталу сталі вядомыя падрабязнасці даследавання.
Як паведаміла крыніца ў лабараторыі, штатныя эксперты па сабачым заявілі, паглядзеўшы зробленыя фота і прамеры, што няма ніякіх сумненняў у тым, што здабытае жывёла з’яўляецца сабакам.
«Дваццаць кілаграм ня важыць нават малады воўк, а колер і вонкавы выгляд кажуць пра тое, што няма сумневаў, што гэта сабака. Увогуле, па выніках [знешняй] экспертызы не было патрэбы ў дарагіх малекулярных аналізах «.
Крыніца таксама дадала, што генетычная праверка звера праводзіцца не будзе. Такім чынам, пацвердзілася тэорыя, высунутая ў «Газеце Слонімскай» аб тым, што жывёла з’яўлялася хатнім сабакам па мянушцы Балта, якія належалі жыхару Дзераўной Генадзю Альбертавічу.
Застрэленая слонімская «чупакабра» апынулася сабакам з суседняга двара
Не все сказки одинаково полезны. Как идея о чупакабре приводит к массовой одержимости
Аднак у самой гісторыі засталося мноства белых плям. Напрыклад, ці справядліва было адмаўляцца ад экспертызы? І з’яўляецца забітая сабака той праславутай чупакабры, пра якую так шмат пісалі? А калі не, то ці адновяцца напады? Чаму ўсё доўга былі ўпэўненыя, што вінаваты воўк?
На гэтыя і іншыя пытанні мы папрасілі адказаць супрацоўніка «Ахова птушак Бацькаўшчыны» Віктара Фінчука — каардынатара праграмы па назіранні за ваўком ў Белавежскай пушчы.
— Ці абавязкова было адмаўляцца ад генетычнай экспертызы?
— Тэарэтычна, можна. Ужо па марфалагічных прыкметах было бачна, што гэта не воўк. Адзінае, заўсёды ёсць верагоднасць, што гаворка ідзе аб гібрыдзе сабакі і ваўка, але ў такім выпадку генетычная экспертыза складаная і можа не выявіць відавочных змен. Атрымліваецца, што ў гібрыда частка генатыпу ваўчыная, частка — сабачая. І пры генетычным аналізе можна трапіць на гэтыя воўчыя кампаненты, а можна і не патрапіць. Таму калі няма выразнага ведання, як гэта рабіць, і вопыту, экспертыза магла нічога не паказаць. Таму, у прынцыпе, яны зусім абгрунтавана не сталі яе рабіць.
— Калі падстрэлілі не таго драпежніка, напады могуць аднавіцца?
— Калі забілі не таго, хто еў сабак, то, вядома, такое можа быць. Наогул, ці былі рэцыдывы, не зразумела. Бо «Газета Слонімская» увесь час пісала пра напады, нібы звер як на працу хадзіў у вёску і там пастаянна кагосьці еў. Я не ведаю, як у гэтым выпадку, але вельмі часта, калі матэрыял грунтуецца на чутках, пры пацверджанні высвятляецца, што справа ішла не зусім так, як чакалася.
Я бы падставіў пад сумнеў саму ступень праблемы, што сапраўды там воўк прама як чупакабра хадзіў па гародах людзей ці ледзь не штодня. Па-добраму, варта было б разабрацца, колькі сабак прапала. І тады будзе больш зразумела, калі сапраўды кожны тыдзень знікалі жывёлы, то значыць яны і будуць і далей знікаць, калі не тая жывёла была забіта. А калі сабакі не знікалі, а чуткі кожны раз распаўсюджваліся, то, магчыма, усё і спыніцца.
— Ці магла сабака нападаць на сабе падобных?
— Хатняя сабака можа нападаць на іншых сабак, а вандроўная тым больш — ёй неабходна харчавацца, такі спосаб палявання для яе магчымы.
— А воўк на сабак?
— Я не ведаю, як у дадзенай сітуацыі было, але вандроўныя сабакі ў харчаванні ваўка сустракаюцца. Ёсць звесткі, што драпежнікі, у перыяд размнажэння, могуць выкарыстоўваць сабак. Калі ў ваўчыцы ёсць цечка, то яна можа завабліваць у лес сабак з вёскі. А так воўк сабаку без праблем з’есць і можа заходзіць у вёску.
Толькі для драпежніка гэта будзе найбольш рызыкоўны спосаб харчавання. Такія паводзіны можна назваць выключнымі: у драпежніка ёсць падсвядомы страх чалавека, які культываваўся пакаленнямі дзякуючы пераследу. Таму воўк вельмі асцярожна сябе паводзіць. Калі воўк прыходзіць у вёску і з ланцуга кагосьці зрывае — гэта выключны выпадак. Мы сочым за ваўкамі па нашых GPS-ашэйнікам — жывёлы могуць вакол вёскі хадзіць, але робяць гэта так, каб пазбегнуць прамога кантакту з чалавекам.
- Але пры гэтым часцей за ўсё медыя распаўсюджвалі інфармацыю, што ва ўсім вінаваты воўк.
— АПБ правярала большую частку выпадкаў за апошні год, дзе згадвалася напад ваўка на людзей або хатні жывёлу. І, як правіла, выпадкі не пацвярджаліся, і іх маштаб зусім не той. Былі выпадкі ўзаемадзеяння чалавека з ваўком, але без нападаў.
Што я магу сказаць? Людзі чуюць тое, што хочуць. І свой падсвядомы страх яны ў гэтых разадзьмутых чутках рэалізуюць. Таму тут важна не тое, што людзі кажуць ці не. Праблема ў іншым — органы дзяржаўнага кіравання прымаюць рашэнні па знішчэнні ваўка, не грунтуючыся на фактах. У іх няма статыстыкі аб тым, што воўк кусае людзей, наносіць шкоду свойскай жывёле.
Мы правяралі, робячы запыт ва ўпраўленне статыстыкі. Ёсць дадзеныя, што воўк не разносчык шаленства, а, наадварот, эфектыўна кантралюе распаўсюджванне асноўных распаўсюджвальнікаў захворвання — сабак і ліс. Атрымліваецца, што ў органаў дзяржкіравання на руках ёсць дадзеныя, якія кажуць, што воўк не прыносіць шкоды, якая яму прыпісваецца, што ён для пэўных праблем з’яўляецца натуральным рашэннем.
І на мой погляд, парадокс у тым, што гэта не спыняе чыноўнікаў ад раздзмування кампаніі па барацьбе з драпежнікам. У тым ліку на падставе фактаў, якія не адпавядаюць рэчаіснасці. А ў нас атрымліваецца, што раздуць чуткі, шпацыруюць міфы перш па газетам, потым па кіраўніцкіх кабінетах Мінлясгаса. І на падставе гэтага будуецца дзяржаўная палітыка ў галіне кіравання паляўнічага віду ваўка.
