У старэйшых класах з вучнямі спраўляцца было зусім цяжка, таму для застрашэння выкарыстоўвалі самыя страшныя, з пункту гледжання настаўнікаў і школьнай адміністрацыі, рэчы. Трэба сказаць, што бацькі паўтаралі мантру настаўнікаў адзін у адзін. Іншымі словамі - гэта была ўстаяўшаяся і агульнапрынятая стратэгія з боку тых, хто рэальна прэтэндаваў на ролю асоб, якія ўплывалі на наш лёс, на лёс падрастаючага пакалення СССР.
Што б мы не рабілі ў школе: лайдачылі на ўроку, не рабілі хатняе заданне, пабіліся, размалявалі парту, разбілі шкло, прыйшлі без зменкі, згубілі чырвоны гальштук, курылі ў прыбіральні, сварыліся з бацькамі, не выбівалі дываны, падстаўце іншае… Звычайным застрашэннем нас была фраза:
— Будзеш так рабіць — не пойдзеш у дзявяты клас і паступіш ты толькі ў хабзай!
ці:
— Адна табе дарога — у ПТУ! [прафесійна тэхнічнае вучылішча]
альбо:
— Адна табе дарожка — на будоўлю ці завод РА-БО-ЧЫМ!
У вуснах тых, хто страшыў нас, гэта гучала як прысуд… І гэта ў краіне працоўных!
