«Насамрэч, лічбы ад нуля розняцца мала», але «прыкметы вельмі ўмеранага аднаўлення ёсць» — так характарызаваў стан развіцця рэгіянальнай эканомікі Аляксандр Чубрык, дырэктар Даследчага цэнтра ІПМ. Эксперты-эканамісты выступілі ў Гродне 23 мая на канферэнцыі «Вяртанне да росту: пошук рашэнняў для рэгіянальнага развіцця».
Hrodna.life выбраў 10 фактаў, якія, паводле адмыслоўцаў, найбольш дакладна характэрызуюць эканамічны стан рэгіёна, магчымасць аднаўлення росту і фактары, што ўплываюць на яго тэмпы.
1. У першым квартале 2017 года ў Гродзенскай вобласці аднавіўся рост валавага рэгіянальнага прадукта (ВРП).
2. У бягучым годзе тэмпы роста ВРП на Гродзеншчыне самыя высокія па краіне.
Але! Пры павелічэнні ВРП не адбылося павелічэння ўзроўняў занятасці і заробкаў насельніцтва. Паўсюль апроч Астраўца зарплата і занятасць падаюць больш, чым ў сярэднім па Беларусі.
3. Інвестыцыі ў будаўніцтва АЭС «выцягваюць» узровень інвестыцый у рэгіён і цэлую краіну.
Але гэта не азначае, што яны насамрэч «выцягваюць» эканоміку Гродзеншчыны.
4. «Памер мае значэнне»
На развіццё рэгіянальнага малога бізнесу найбольш уплываюць «індывідуальныя эфекты», на каторыя немагчыма паўплываць. Найперш — аддаленнасць ад Мінска, забруджаннасць пасля чарнобыльскай аварыі, наяўнасць буйных прамысловых прадпрыемстваў.
5. Найбольш моцна стрымлівае развіццё малога бізнесу макраэканамічная нестабільнасць.
Пакуль не пачнецца аднаўленне даходаў насельніцтва, аднаўлення мікраэканомікі не будзе. А гэты фактар па-за межамі ўплыву мясцовых органаў кіраўніцтва.
6. Рост аб’ёмаў вытворчасці ёсць, але ён карэлюецца з ваганнямі коштаў на нафту.
Два ключавых фактары прагнозаў - гэта кошт на нафту і курс расійскага рубля. Зараз яны стабілізаваліся, таму падзення вытворчасці няма, але і бурнага росту не прагназуецца.
7. Найбольшы ўнёсак у даходах прамысловасці Гродзенскай вобласці дае апрацоўка.
Гэта вытворчасць харчовых прадуктаў, напояў, тытунёвых вырабаў. Яна прыносіць 9 з 10 рублёў.
8. Летась па ўсёй краіне бяднелі багатыя, а на Гродзеншчыне — бедныя.
Па ўзроўні абсалютнай і адноснай беднасці, а таксама па глыбіні беднасці, Гродзенская вобласць упершыню заняла «ганаровае» першае месца.
9. Асаблівасць леташняга збяднення ў тым, што найбольш збяднелі неадукаваныя
10. Небяспека беднасці найбольш пагражае сем’ям з дзецьмі.
Але на Гродзеншчыне ў найбольш небяспечным стане знаходзяцца незанятыя асобы ў працаздольным веку. Паводле экспертаў, гэта найперш такзваныя «дармаеды» — тыя, хто да апошняга часу выкарыстоўваў «альтэрнатыўныя» спосабы заробку (кшталту працоўнай міграцыі, прыгранічнага гандлю ці прысядзібнай гаспадаркі), а зараз не могуць знайсці легальны заробак.
10 тэзісаў падрыхтаваны паводле выступаў Аляксандра Чубрыка, дырэктара Даследчага цэнтра ІПМ, Валерыя Ботвіча, загадчыка Гродзенскага рэгіянальнага цэнтра НІЭІ Міністэрства эканомікі Беларусі, і Глеба Шымановіча, эканаміста Даследчага цэнтра ІПМ.
Каментуючы выступы, старшыня камітэта эканомікі Гродзенскага аблвыканкама Андрэй Свірыдаў зазначыў, што, яго меркаваннем, зараз ёсць умовы для аднаўлення рэгіянальнай эканомікі пасля спаду:
«Знешнія ўмовы спрыяюць росту. Калі захаваецца стабільнасць расійскага рубля, не будзе абмежаванняў на экспарт, то гэта дасць магчымасць узмацніць станоўчыя тэндэнцыі. Задача ўлады — стымуляваць унутраны попыт. Трэба аднаўляць інвестыцыі і павялічваць заробкі».
Ён распавёў таксама, што апроч уліку макраэканамічных фактараў у вобласці створана праграма падтрымкі малога і сярэдняга бізнесу. Ад другога квартала адкрыта ільготнае крэдытаванне, на гэта выдзелена 8 млн рублёў.
[irp posts="15 066″ name="Гарадскія ўлады пайшлі на дыялог з арандатарамі: паніжаны каэфіцыент арэнды, дадуць дарогу маладым бізнесменам"]
Таксама вядзецца праца ў межах грамадскіх кансультатыўных саветаў. «На сваім узроўні вырашаем пытанні з нашымі індывідуальнымі прадпрымальнікамі і малымі прадпрыемствамі. Арыентуемся на тое, каб пачуць малы бізнес. Для іх зараз галоўная праблема — высокія стаўкі на арэнду. Таму працуем, каб іх у заканадаўчым парадку знізіць, каб заставалася больш свабодных грошай на развіццё і было больш перспектыў.
Па выніках сакавіцкага паседжання савета было прынята рашэнне знізіць каэфіцыэнты на арэндныя стаўкі, зараз таксама разглядаем магчымасці чарговага зніжэння. На рынку «Паўднёвы» прасілі адмяніць плату за паркоўку — таксама вырашылі гэта пытанне. Тое, што на рэгіянальным узроўні можна вырашыць, стараемся рабіць".
[irp posts="22 272″ name="Паркоўка на рынку Паўднёвы" з 16 мая стала бясплатнай для ўсіх наведвальнікаў"]
Надзею на аднаўленне ў эканоміцы рэгіёна, паводле Андрэя Свірыдава, дае і павелічэнне колькасці прадпрыемстваў (юрыдычных асобаў). З яго словаў, у 2015 годзе колькасць такіх аб’ектаў скарацілася на 160, за мінулы — на 20, а сёлета на пачатак года колькасць зарэгістраваных прадпрыемстваў упершыню за два гады перавысіла колькасць ліквідаваных.
