Дзесяць год таму чацвёра маладых людзей паступілі ў Гродзенскі аграрны ўніверсітэт. Сёння гэта дзве сямейныя пары, дзе і муж, і жонка маюць аднолькавую прафесію — ветэрынар. Розніца ў тым, што колішнія аднагрупнікі працуюць зараз у розных месцах. Дзмітрый і Таццяна Воранавы засталіся ў горадзе, а Сяргей і Вольга Савошчыкі паехалі на вёску.
[irp posts="4602″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 1. Як ветэрынары выбіралі сваю прафесію"]
[irp posts="4709″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 2. «Тут ферма, дыхайце глыбей""]
[irp posts="4745» name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 3. На вёсцы «дохтар» — першы пасля бацюшкі"]
[irp posts="4765″ name="Доўгая гісторыя з каровамі і не толькі. Частка 5. Каго ты лечыш?""]
Дзмітрый, выкладчык на ветэрынарным факультэце
Усе 10 год пасля атрымання дыплома Дзмітрый працуе выкладчыкам на ветэрынарным факультэце. Зараз вядзе курс «Унутраныя хваробы жывёл».
Найперш, гэты прадмет вывучае тэрапію — і ў тэорыі, і ў дзеянні. «На мясакамбінаце праводзім практычныя заняткі на перадзабойных жывёлах. Адпрацоўваем ін'екцыі, фіксацыі, нават некаторыя аперацыі і ўскрыцці». Для самых першых знаёмстваў ва ўласнай гаспадарцы факультэта ёсць каровы, авечкі і козы.
Старажылка факультэта — карова Дуся. («Каму Дуся, а каму і Дульсінея», — удакладняе Дзмітрый). Яна перастала даваць малоко 10 гадоў таму і гаспадарка скіравала карову на мясакамбінат. Універсітэцкія ветэрынары спачатку працавалі з ёй разам з іншымі перадубойнымі жывёламі, а потым папрасілі перадаць Дусю вучэльні.
Спецыялізацыя ў Дзмітрыя — хваробы незаразнага паходжання. Калі па гэтым профілі ёсць праблемы ў гаспадарках, да яго звяртаюцца за кансультацыяй. «У буйнога рагатага ската бываюць бронхапнеўманіі, для парасят характэрны гастраэнтэрыты». Калі гаворка ідзе аб прамысловых жывёлах, самае важнае ўстанавіць прычыну захворвання і не дапусціць масавага распаўсюджання хваробы. «Індывідуальны падыход — гэта для падручнікаў. Ці ж павядзе хто асобную карову ў стацыянар?»
Паралельна гэтай працы Дзмітрый пачаў вывучаць рэабілітацыю дробных хатніх жывёл пасля траўм і аперацый. Маўляў, у горадзе жывём, тут гэта актуальна, а спецыялістаў няма. «Зараз супрацоўнічаем з клінікай „Сябры“, развіваем гэты адносна новы накірунак ветэрынарыі».
Актуальнасць такіх даследванняў высокая менавіта ў горадзе, для дробных хатніх гадаванцаў. «Праблема эфектыўнасці праведзенага лячэння ў тым, што пасля яго адсутнічае рэабілітацыя. Напрыклад, быў пералом лапы. Жывёлцы налажылі гіпс. Да таго часу, як косць зрасцецца, яна прызвычайваецца не карыстаццца зламанай лапай. І калі гіпс здымаюць, па-ранейшаму працягвае так рабіць. А ўладальнікі мяркуюць, што гэта адбываецца з-за кепска зробленай аперацыі».
Гродзенскія ветэрынары першымі ў краіне спрабуюць развіваць «культуру рэабілітацыйнай дапамогі». Разам з калегам Сяргеем Бабром Дзмітрый арганізаваў на кафедры рэабілітацыйны кабінет. Жартуе, што некалі тут будзе Цэнтр рэабілітацыйнай дапамогі жывёлам імя Воранава і Бабра.
Пакуль жа працаваць прыходзіцца ў двух маленькіх кабінеціках і на ўласнаручна сканструяваным ці прыстасаваным абсталяванні. Сюды гаражане прыносяць сваіх котак і сабак на фізіатэрапію, масажы і абследванні.
«Зараз для нас актуальна напрацаваць досвед прымянення працэдур і мадэлявання рэжымаў, эфектыўных для рэабілітацыі». Напрыклад, вывучыць магчымасці выкарыстання падводнай бегавой дарожкі. Пагружэнне ў ваду мадэлюе дэфіцыт вагі, а адсутнасць вертыкальнай нагрузкі на лапы стымулюе жывёлу рухацца. У тым ліку — варушыць пашкоджанай канечнасцю. Праз тое, нават мімаволі, аднаўляюцца рэакцыі і дзейнасць лапы.
Студэнты смяюцца, што невядома як хадзіць, а плаваць і мяўкаць котка пасля такіх працэдур дакладна навучыцца — «дацэнт прымусіць». Карысна такая праца і самім студэнтам. Яны маюць магчымасць практычна пазнаёміцца з найноўшым досведам. «На тых самых „БаМЖах“ раней толькі расказвалі пра магчымасць рэабілітацыі, прымяненне лазера ці ультрафіялета. Зараз магчыма браць удзел у рэальнай ветэрынарнай працы». Для навучання гэта важна — «дакрануцца рукамі» да будучай прафесіі.
Часам такое сутыкненне з рэальнасцю прыносіць сюрпрызы: «Было нядаўна, котку прынеслі на рэабілітацыю, а ў яе гнойная пухліна, заднія лапы паралізаваныя, поўсць выстрыжана. Паказваю рэфлексы, лапы размінаю, а тут бачу — дзяўчына збялела і ўжо падае, страціўшы прытомнасць. Студэнты — урассыпную, гаспадыня — за котку, сам ледзь паспеў яе падхапіць. Бывае такое, гэта не рэдкасць. Нават калі паказваю, як вуха ад гнойных корак пачысціць, і то не ўсе вытрымліваюць».
Спачатку ў студэнтаў ёсць такое ўяўленне, што ветлекар працуе ў белым халаце. І на лекцыях патрабуецца, каб яны былі так апрануты. Насамрэч — гэта зусім не так. Для працы з буйным рагатым скатом працоўнае адзенне — чорнае. «Кажу сваім навучэнцам, каб цанілі момант — можа, потым і не прыдзецца пабыць у белым».
Што да таго, як двум ветэрынарам жыць разам, то складанасцяў гэта не выклікае. «Ёсць пра што пагаварыць, ды і зразумець аднаму другога прасцей» — разважае Дзмітрый.
— Дзе там прасцей! Часам ты расказваеш, я ківаю, а потым іду ў інтэрнэце чытаць, каб зразумець, пра што ішла размова, — прызнаецца Таня.
— Праўда? Ведаеш, я таксама не заўсёды цябе разумею, калі ты пра экспертызу…
— А мне кажа — што там складанага — у сасісках разбірацца!
Аказваецца, і сапраўды — калі два ветэрынары разам — дома не засумуеш.
Наконт «узяць працу дадому», у сэнсе завясці хатніх жывёлаў, таксама маюць планы. «Возьмем абавязкова, дзеля дачкі. Гэта выхоўвае адказнасць, вучыць клапаціцца, даглядаць. Ды і на вуліцы дзіця прызвычайваецца быць больш уважлівым, звяртаць увагу, што адбываецца навакол, на машыны, людзей побач».
Сваю прафесію Дзмітрый называе цяжкай, але шчыра прызнаецца, што рады свайму выбару. «Ветерынарыя ў розных сферах дае свой погляд на жыццё, свае ўяўленні». Ды і разнастайнасць дзейнасці выкладчыка гэта магчымасць для пастаяннага прафесійнага росту.
«Толькі па трактарах усё роўна сумую. Асабліва, калі „кручу“ сваю машыну ў гаражы».
